Olie kan men vergelijken met wijn. Zoals er verschillende soorten wijn bestaan, zo zijn er ook verschillende types olie, ieder met een andere toepassing. Eén bepaalde soort brandstof is echter onontbeerlijk voor het functioneren van de wereldeconomie : diesel. Het is verbazingwekkend hoezeer het belang van dieselolie wordt onderschat. De Tsjechisch-Canadese wetenschapper en beleidsanalist Vaclav Smil meent zelfs dat voor de globalisering de dieselmotor belangrijker was dan de ontwikkeling van computers. Reeds enige tijd woedt er een oorlog tegen dieselrijders. 'De luchtkwaliteit moet verbeteren', zo luidt het. Toch speelt er ook wat anders : onderzoek wijst namelijk uit dat er een mondiaal dieseltekort dreigt.
Echte oorzaak crisis 2008
Om het doorslaggevende belang van olie voor de wereldeconomie te begrijpen, dienen we terug te keren naar de financiële crisis van 2007 - 2008. Verschillende waarnemers voorspelden toen (link) of legden uit (link : zie blz 9 en 10) dat de toenmalige recordprijs voor olie het gevolg was van enorme biedingen op beperkte hoeveelheden diesel. Net zoals vandaag waren vele raffinaderijen niet in staat - ze beschikten niet over de vereiste uitrusting - om laagzwavelige diesel uit ruwe olie te distilleren. Om aan de slag te blijven en sluiting te vermijden, boden dergelijke raffinaderijen in 2008 royaal op laagzwavelige olie met een scherpe prijsstijging als gevolg. De torenhoge olieprijs van 147 dollar in juli 2008 was de echte onderliggende oorzaak van de Grote Recessie.
Nieuwe oliecrisis in 2020 ?
Energiespecialist Philip K. Verleger voorspelt dat deze situatie zich in 2020 zal herhalen. Vanaf 1 januari 2020 gelden er nieuwe en strengere emissienormen voor de scheepvaartindustrie. Vanaf dan zullen alle schepen brandstof moeten gebruiken met een lagere zwavelinhoud. Onderzoeksbureau CE Delft heeft de milieu-effecten van de mondiale maritieme branche in kaart gebracht. Hun studie bevestigt dat zeeschepen vooral veel zwavel en stikstof uitstoten (link). Vermits de grote vrachtschepen steeds heel zware brandstof gebruiken, vreest men dat er een mondiaal dieseltekort zit aan te komen. De productie van zware olie gaat achteruit en vele bedrijven in de scheepvaartindustrie zullen geen andere keuze hebben dan over te schakelen naar diesel.
De mondiale raffinage-industrie zal volgens Verleger niet in staat zijn om de extra hoeveelheden laagzwavelige dieselolie en - stookolie te produceren die de maritieme sector nodig heeft (link). Verleger denkt dat de olieprijs volgend jaar 200 dollar per vat kan bedragen omdat de brandstofaanpassing nu omvattender is dan in 2008.
Beste olie is opgesoupeerd
Het grootste probleem op de internationale oliemarkt is echter het feit dat het zogenaamde laaghangende fruit reeds werd geplukt : de gemakkelijkst en goedkoopst te produceren olie is reeds bovengehaald. De Spaanse wetenschapper Antonio Turiel, die zich baseert op officiële cijfers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), voorspelt dat er in 2040 minder dan de helft van de olie over zal zijn van hetgeen vandaag nog beschikbaar is.
Echte oorzaak crisis 2008
Om het doorslaggevende belang van olie voor de wereldeconomie te begrijpen, dienen we terug te keren naar de financiële crisis van 2007 - 2008. Verschillende waarnemers voorspelden toen (link) of legden uit (link : zie blz 9 en 10) dat de toenmalige recordprijs voor olie het gevolg was van enorme biedingen op beperkte hoeveelheden diesel. Net zoals vandaag waren vele raffinaderijen niet in staat - ze beschikten niet over de vereiste uitrusting - om laagzwavelige diesel uit ruwe olie te distilleren. Om aan de slag te blijven en sluiting te vermijden, boden dergelijke raffinaderijen in 2008 royaal op laagzwavelige olie met een scherpe prijsstijging als gevolg. De torenhoge olieprijs van 147 dollar in juli 2008 was de echte onderliggende oorzaak van de Grote Recessie.
Nieuwe oliecrisis in 2020 ?
Energiespecialist Philip K. Verleger voorspelt dat deze situatie zich in 2020 zal herhalen. Vanaf 1 januari 2020 gelden er nieuwe en strengere emissienormen voor de scheepvaartindustrie. Vanaf dan zullen alle schepen brandstof moeten gebruiken met een lagere zwavelinhoud. Onderzoeksbureau CE Delft heeft de milieu-effecten van de mondiale maritieme branche in kaart gebracht. Hun studie bevestigt dat zeeschepen vooral veel zwavel en stikstof uitstoten (link). Vermits de grote vrachtschepen steeds heel zware brandstof gebruiken, vreest men dat er een mondiaal dieseltekort zit aan te komen. De productie van zware olie gaat achteruit en vele bedrijven in de scheepvaartindustrie zullen geen andere keuze hebben dan over te schakelen naar diesel.
De mondiale raffinage-industrie zal volgens Verleger niet in staat zijn om de extra hoeveelheden laagzwavelige dieselolie en - stookolie te produceren die de maritieme sector nodig heeft (link). Verleger denkt dat de olieprijs volgend jaar 200 dollar per vat kan bedragen omdat de brandstofaanpassing nu omvattender is dan in 2008.
Beste olie is opgesoupeerd
Het grootste probleem op de internationale oliemarkt is echter het feit dat het zogenaamde laaghangende fruit reeds werd geplukt : de gemakkelijkst en goedkoopst te produceren olie is reeds bovengehaald. De Spaanse wetenschapper Antonio Turiel, die zich baseert op officiële cijfers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), voorspelt dat er in 2040 minder dan de helft van de olie over zal zijn van hetgeen vandaag nog beschikbaar is.
 |
| Bron : Internationaal Energie Agentschap |
Deze grafiek vertelt dat de netto-energie die we van olie kunnen verwachten zal terugvallen van 69 miljoen vaten per dag in 2015 naar 33,3 miljoen in 2040 : een daling van meer dan 50% over een periode van 25 jaar.
Behalve in de Verenigde Staten neemt de exploratie en ontwikkeling van nieuwe olievelden wereldwijd af. De VS produceren minder dan 20% van alle olie in de wereld maar investeren wel meer dan 50% in exploratie en ontwikkeling (link). Steeds volgens Turiel dienen olieconcerns hun investeringen voor nieuwe olievondsten op te voeren. Anders zal er in 2025 een tekort van 34 miljoen vaten per dag ontstaan, wat overeenkomt met een derde van onze dagelijkse consumptie.
Diesel is onmisbaar
Het globale maritieme transport is de slagader van de wereldeconomie. Dat zeevervoer neemt namelijk 90% van alle wereldwijde verhandelde goederen voor haar rekening. En op het vasteland zijn het vooral vrachtwagens - die haast allemaal op dieselbrandstof draaien - die het verdere transport overnemen. Niet alleen voor het zee- en wegtransport is diesel essentieel, ook treinen, graafmachines, landbouwtractoren en verwarmingsinstallaties van gebouwen zijn uitgerust met dieselmotoren.
Er kan niet genoeg worden benadrukt hoe cruciaal diesel wel is voor de instandhouding van de wereldeconomie.
Piekdiesel
Conventionele aardolie is het gemakkelijkst te exploiteren en heeft de meeste gebruikstoepassingen. En is het best geschikt om tot diesel te raffineren. Olie kan ook op niet-conventionele wijze worden gewonnen uit teerzand en schalie-olie. Maar die winningsmethoden zijn veel minder bruikbaar als het erom gaat diesel te verkrijgen. Insider Steve St. Angelo heeft uit een paar van zijn bronnen vernomen dat de raffinaderijen inderdaad problemen ondervinden om kwaliteitsolie te halen uit niet-conventionele olie (link).
Bron : IEA & Labyrinth Consulting Services
Uit bovenstaande grafiek blijkt duidelijk dat de piek van het winnen van conventionele olie in januari 2016 heeft plaatsgehad.
Men heeft al van alles geprobeerd om die conventionele olie te compenseren en uiteenlopende vervangingsproducten (biobrandstoffen, bitumen, vloeibare brandstoffen uit aardgas) werden geleidelijk geïntroduceerd. Dit soort vervangingsproducten zijn echter schaars en zeer kostelijk.
Volgens deze afbeelding was 2015 de piek van dieselproductie in de wereld. Turiel zegt wel dat het nog te vroeg is om te zeggen dat piekdiesel effectief heeft plaatsgevonden. Hij baseert zich op de JODI (Joint Oil Data Initiative) - database. Deze database voorziet in informatie van bijna alle olie- en geraffineerde producten ter wereld maar is niet compleet : landen met ernstige interne problemen en een groot gebrek aan transparantie - door oorlogen of vanwege dictatoriale regimes - zijn niet opgenomen in JODI. Men dient er dus rekening mee te houden dat zo'n 10% van alle gegevens ontbreken.
Dieseljacht
In september 2015 raakte bekend dat autobouwer Volkswagen gesjoemeld had met het verbrandingsgedrag van haar dieselmotoren. Vooral vanaf dan is de Europese Unie de emissienormen voor voertuigen gaan verstrengen: vervoermiddelen mogen steeds minder schadelijke stoffen uitstoten.
Officieel vanwege nadelige milieu-effecten hebben Europese regeringen de taksen op diesel verhoogd. En in toenemende mate verbieden ze het gebruik van oude dieselwagens in het verkeer. Overigens is niet iedereen ervan overtuigd dat dieselauto's slechter zijn voor het milieu dan benzinewagens (lees hier, hier en hier). De verslechterde luchtkwaliteit in steden is niet louter te wijten aan uitlaatgassen. Ook rondslingerende rubberdeeltjes vanwege bandenslijtage (microplastics) spelen hierin een rol.
Komt er in 2020 een nieuwe oliecrisis ? Als we alles op een rijtje zetten, is het aannemelijk dat overheden wel degelijk op de hoogte zijn van de komende dieselschaarste. De dalende beschikbaarheid van op aardolie gebaseerde brandstoffen maakt dat in de toekomst zelfs benzinewagens kunnen ontmoedigd worden (lees hier, hier en hier). Europa verbruikt zo'n 23% van het globale dieselaanbod (zie slide 9) en dat verklaart dus eventueel de hoogdringendheid waarmee onze overheden het privégebruik van diesel willen inperken.
Is het zo dat regeringen zoveel mogelijk dieselolie willen reserveren voor de maritieme industrie en voor andere economische sleutelsectoren ? Zou het kunnen dat men op die wijze in eerste instantie de wereldhandel wil beschermen ?
Vond je dit een interessant artikel ? Zo ja, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !
Behalve in de Verenigde Staten neemt de exploratie en ontwikkeling van nieuwe olievelden wereldwijd af. De VS produceren minder dan 20% van alle olie in de wereld maar investeren wel meer dan 50% in exploratie en ontwikkeling (link). Steeds volgens Turiel dienen olieconcerns hun investeringen voor nieuwe olievondsten op te voeren. Anders zal er in 2025 een tekort van 34 miljoen vaten per dag ontstaan, wat overeenkomt met een derde van onze dagelijkse consumptie.
Diesel is onmisbaar
Het globale maritieme transport is de slagader van de wereldeconomie. Dat zeevervoer neemt namelijk 90% van alle wereldwijde verhandelde goederen voor haar rekening. En op het vasteland zijn het vooral vrachtwagens - die haast allemaal op dieselbrandstof draaien - die het verdere transport overnemen. Niet alleen voor het zee- en wegtransport is diesel essentieel, ook treinen, graafmachines, landbouwtractoren en verwarmingsinstallaties van gebouwen zijn uitgerust met dieselmotoren.
Er kan niet genoeg worden benadrukt hoe cruciaal diesel wel is voor de instandhouding van de wereldeconomie.
Piekdiesel
Conventionele aardolie is het gemakkelijkst te exploiteren en heeft de meeste gebruikstoepassingen. En is het best geschikt om tot diesel te raffineren. Olie kan ook op niet-conventionele wijze worden gewonnen uit teerzand en schalie-olie. Maar die winningsmethoden zijn veel minder bruikbaar als het erom gaat diesel te verkrijgen. Insider Steve St. Angelo heeft uit een paar van zijn bronnen vernomen dat de raffinaderijen inderdaad problemen ondervinden om kwaliteitsolie te halen uit niet-conventionele olie (link).
Uit bovenstaande grafiek blijkt duidelijk dat de piek van het winnen van conventionele olie in januari 2016 heeft plaatsgehad.
Men heeft al van alles geprobeerd om die conventionele olie te compenseren en uiteenlopende vervangingsproducten (biobrandstoffen, bitumen, vloeibare brandstoffen uit aardgas) werden geleidelijk geïntroduceerd. Dit soort vervangingsproducten zijn echter schaars en zeer kostelijk.
 |
| Bron : Antonio Turiel (gebaseerd op JODI-database) |
Volgens deze afbeelding was 2015 de piek van dieselproductie in de wereld. Turiel zegt wel dat het nog te vroeg is om te zeggen dat piekdiesel effectief heeft plaatsgevonden. Hij baseert zich op de JODI (Joint Oil Data Initiative) - database. Deze database voorziet in informatie van bijna alle olie- en geraffineerde producten ter wereld maar is niet compleet : landen met ernstige interne problemen en een groot gebrek aan transparantie - door oorlogen of vanwege dictatoriale regimes - zijn niet opgenomen in JODI. Men dient er dus rekening mee te houden dat zo'n 10% van alle gegevens ontbreken.
Dieseljacht
In september 2015 raakte bekend dat autobouwer Volkswagen gesjoemeld had met het verbrandingsgedrag van haar dieselmotoren. Vooral vanaf dan is de Europese Unie de emissienormen voor voertuigen gaan verstrengen: vervoermiddelen mogen steeds minder schadelijke stoffen uitstoten.
Officieel vanwege nadelige milieu-effecten hebben Europese regeringen de taksen op diesel verhoogd. En in toenemende mate verbieden ze het gebruik van oude dieselwagens in het verkeer. Overigens is niet iedereen ervan overtuigd dat dieselauto's slechter zijn voor het milieu dan benzinewagens (lees hier, hier en hier). De verslechterde luchtkwaliteit in steden is niet louter te wijten aan uitlaatgassen. Ook rondslingerende rubberdeeltjes vanwege bandenslijtage (microplastics) spelen hierin een rol.
Komt er in 2020 een nieuwe oliecrisis ? Als we alles op een rijtje zetten, is het aannemelijk dat overheden wel degelijk op de hoogte zijn van de komende dieselschaarste. De dalende beschikbaarheid van op aardolie gebaseerde brandstoffen maakt dat in de toekomst zelfs benzinewagens kunnen ontmoedigd worden (lees hier, hier en hier). Europa verbruikt zo'n 23% van het globale dieselaanbod (zie slide 9) en dat verklaart dus eventueel de hoogdringendheid waarmee onze overheden het privégebruik van diesel willen inperken.
Is het zo dat regeringen zoveel mogelijk dieselolie willen reserveren voor de maritieme industrie en voor andere economische sleutelsectoren ? Zou het kunnen dat men op die wijze in eerste instantie de wereldhandel wil beschermen ?
Vond je dit een interessant artikel ? Zo ja, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !
