Als we het hebben over de pensioenen, dienen we grosso modo een onderscheid te maken tussen twee stelsels:
- het opbouwen van een privépensioen middels bijvoorbeeld pensioensparen.
- het wettelijk pensioen dat gefinancierd wordt dankzij het principe van repartitie. Het repartitiesysteem houdt in dat de bijdrage van de actieve werknemers, zelfstandigen en ambtenaren gebruikt wordt om de huidige pensioenen te financieren.
Met een repartitiesysteem, dat in de meest landen wordt toegepast, hebben de overheden ook de toekomstige pensioenverplichtingen op zich genomen. En dit financiële engagement moet worden vervuld door het actieve gedeelte van de bevolking. Uit de volgende tabel van einde 2021 blijkt dat de ongedekte pensioenlasten (uitgedrukt in het geel) in de meeste Europese landen oplopen tot een geschatte 300 à 500% van het bruto binnenlands product (BBP):
De demografische evolutie in vooral de westerse landen evolueert ongunstig. Steeds minder werkenden moeten instaan voor een groeiend leger van gepensioneerden, ambtenaren en inactieven (zieken, gehandicapten, werklozen, leefloners enz). De volgende grafiek toont aan dat drie werknemers in de privésector bijdragen om maar liefst tien mensen in België te onderhouden:
Het volgende beeld leert ons dat de beroepsbevolking slechts negatief evolueert in zowel Europa, China en Japan. Alleen in de VS zijn de vooruitzichten beter.
De vergrijzing in België en in Europa sorteert drie nadelige effecten: oplopende pensioengelden die de overheden moeten ophoesten, hogere medische kosten en minder economische groei want ouderen consumeren minder. En die mindere groei (minder belastingopbrengsten) kan de grotere pensioenlast niet compenseren.
Over het sociaal-economische aspect van de oprukkende artificiële intelligentie (verlies aan jobs) hebben we het in een vorig stuk reeds gehad.
Wie gaat in de (nabije) toekomst de wassende pensioen- en andere sociale uitgaven betalen? Een nieuw sociaal en intergenerationeel pact met een hervorming in de pensioenen, arbeidsmarkt en fiscaliteit is onafwendbaar geworden. In België (zie hier voor meer uitgebreide informatie) en elders.
Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !
