Oorlog tegen cash : langetermijnplanning voor meer staatscontrole

In verschillende landen heeft men wetten uitgevaardigd om cashtransacties boven een bepaald bedrag te verbieden. De Belgische overheid verbiedt de cashbetaling van facturen boven 3.000 €. In Frankrijk mag er bijvoorbeeld geen cash meer verhandeld worden boven een bedrag van 1.000 €. Uruguay hanteert een bovengrens van 5.000 dollar. Larry Summers, gedurende 2 jaar de belangrijkste financieel adviseur van Barack Obama, wil het 100 dollarbiljet afschaffen. In de Europese Unie gaan er stemmen op om het 500 €- biljet uit omloop te halen. In landen zoals Zweden, Noorwegen, Denemarken, Israël en zelfs India wordt er gepleit om cashgeld volledig af te schaffen.


Officiële uitleg
Het gebruik van cash wordt door autoriteiten meer en meer beschouwd als een verdachte activiteit. De officiële uitleg voor deze ontwikkeling is om belastingontduikers beter te kunnen opsporen, maar ook om drugskartels, terroristische organisaties en andere criminelen de mogelijkheid te ontnemen om hun zwart geld wit te wassen. Die criminele activiteiten gebeuren echter ook met aandelen en andere goederen of diensten. Het is weinig waarschijnlijk dat een cashverbod illegale transacties zullen doen ophouden.

Geheime agenda
Wie publiceerde op 23 augustus 2015 het anonieme stuk "The case for retiring another barbarous relic" in de invloedrijke Britse zakenkrant "The Financial Times"? In dit artikel wordt er gepleit om cash goeddeels af te schaffen en om centrale banken en regeringen meer macht te schenken. Dit is maar een enkel voorbeeld van de discussie die omtrent dit thema gevoerd wordt. 

De bekende en goed geïntroduceerde Amerikaanse econoom Martin Armstrong is een van de weinigen die melding heeft gemaakt van een op 18 mei 2015 in Londen georganiseerde geheime ontmoeting in het Mandarin Oriental Hyde Park-hotel. Gespreksonderwerp : het beëindigen van het gebruik van cash. Waren aanwezig : twee wereldwijd bekende economen, Kenneth Rogoff van Harvard University en Willem Buiter van de Amerikaanse megabank Citigroup, maar ook vertegenwoordigers van de Amerikaanse -, Europese -, Zwitserse - en Deense centrale bank. Wat wordt ons niet verteld ?

Echte motieven voor eliminatie cash
Vele overheden hebben torenhoge schulden opgebouwd en met het terugvallen van de wereldeconomie moeten die steeds meer op zoek naar extra belastinginkomsten. Het zichtbaar maken van inkomsten- en vermogensstromen is op het eerste gezicht een valabel argument om cashgeld te verbannen. Enige research leert echter dat er verborgen redenen spelen die veel belangrijker zijn.

Een van de basisstrategieën van de centrale banken om de economie drijvend te houden is de zogenaamde nulrentepolitiek. Een van de gevolgen van dit beleid is dat momenteel 75% van alle obligaties in de eurozone en in Japan een negatief rendement vertonen. Een structurele trend die uiteindelijk ook het spaargeld aantast : in Zwitserland is de Alternative Bank Schweiz de eerste Europese bank die depositohouders een negatieve rente aanrekent. De spaarder die tegenwoordig enig rendement wil behalen, heeft geen andere keuze dan om z'n geld te beleggen in aandelen, obligaties, kunst en vastgoed. Met speculatiebubbels in die markten als gevolg.

Teneinde gezinnen en bedrijven de mogelijkheid te ontnemen om aan negatieve rentestanden te ontsnappen, is het uitschakelen van cash een noodzakelijke beleidsmaatregel. Dergelijke ingreep zet bedrijven immers ertoe aan te investeren en gezinnen om te consumeren. Bovendien, zo redeneert men van hogerhand, beschermt een cashloze samenleving kwetsbare - Europese - banken tegen bankruns en dus tegen hun ineenstorting.

Toenemende staatscontrole
Wat zijn de gevolgen van deze oprukkende cashjacht? Door het uitsluitend elektronisch maken van geld kan de fiscus precies zien wie, wat, waar en hoe bedrijven en gezinnen kunnen worden belast. Geld vertegenwoordigt vrijheid en onafhankelijkheid voor het individu.  Met deze 'war on cash' - trend wordt privacy een dood concept.

Martin Armstrong is niet de enige die het grote gevaar onderkent van overheden die steeds meer evolueren in de richting van economisch totalitarisme :
"Het elimineren van cash is bijzonder gevaarlijk. Reeds jaren waarschuw ik dat we nooit meer zullen terugkeren naar een goudstandaard - we zijn helemaal op weg naar elektronisch geld. Op dit punt wordt de regering een economische dictator die controle tracht te behouden over haar imploderende - corrupte - systeem. Ze zullen de ondergrondse economie samen met de drugshandel trachten uit te schakelen. Ze proberen opzettelijk om iedereen te beletten om te kopen of verkopen zonder toestemming van de regering. Om dat te bewerkstelligen dient cash te worden afgeschaft en kan een maximale belasting van 100% worden opgelegd. Het is op deze manier dat het westen bezig is zelfmoord te plegen - door het vernietigen van de globale economie."

Conclusies
De opmars naar een cashloze samenleving lijkt niet te stuiten. We zijn op weg naar het einde van geld en privacy zoals we dat vandaag kennen.
Wat is de basis van welvaart ? Niet consumptie en de daaraan gerelateerde schuldenopbouw zoals vele neo-Keynesianen menen. De geschiedenis bewijst dat slechts een vrije, evenwichtige productie en kapitaalopbouw een economie duurzaam aandrijven. In die zin is de tendens van overheden die steeds meer greep willen krijgen op geld en economie bijzonder verontrustend. Hebben de beleidsmakers dan niets geleerd van de implosie van de zwaar gestuurde Sovjeteconomie in 1991?


Vond je dit een interessant stuk ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank ! 

Info-sessie wo 27 april : "Hoe kunnen we ons wapenen tegen een nieuwe crisis ?"

Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 ben ik deze gebeurtenis intensief gaan bestuderen (aan de hand van meer dan 150 boeken en duizenden internetartikels).
Interessant om vast te stellen is dat de Chinezen twee symbolen gebruiken om het woord "crisis" neer te schrijven.  Met het ene teken drukken ze het begrip 'gevaar' uit.  Het andere symbool staat echter voor 'opportuniteit'. De wijsheid van deze boodschap is duidelijk : wees bewust van het gevaar, maar herken ook opduikende kansen.

Het is mijn missie om een geïnteresseerd publiek uitgebreid en betrouwbaar te informeren over de grote veranderingen die op ons afkomen.  Bankiers, politici en de massamedia vertellen ons namelijk niet wat er echt gaande is, de ware toedracht van een en ander wordt ons niet verteld.

Tijdens de informatie-avond "Hoe kunnen we ons wapenen tegen een nieuwe crisis ?" van woensdagavond 27 april komen de volgende thema's aan bod :

- De mensheid bevindt zich in het midden van een allesomvattende omwenteling, een heuse beschavingsschok; het lijkt wel of alle crisissen zich gezamenlijk voordoen en daarom dient een en ander in een globaal begripskader te worden geplaatst
- Welke financieel-economische problematiek speelt er vandaag ?
- Nieuwe financiële - en andere - schokken zijn als het ware voorgeprogrammeerd - ons spaargeld is niet meer 100% veilig in de bank
- Wat te doen en wat te laten - hoe bereiden we ons adequaat voor ?
- De toekomst : een nieuwe crisis maar ook echt positieve veranderingen; contouren van een nieuwe economie

Spreker :         Dirk Bauwens
Wanneer :      woensdagavond 27 april om 19.30 uur
Waar :             vzw De Weegbree
                         Hoogstraat 64
                         2861   Onze-Lieve-Vrouw-Waver
                         www.deweegbree.be
Bijdrage :       vrije bijdrage voor de ruimte, thee en de spreker
Aanmelden :  inschrijven@deweegbree.be


Iedereen van harte welkom !

Panama Papers : het interessantste blijft verborgen

Een jaar lang hebben 376 journalisten uit 78 landen een gehackte database doorgespit, afkomstig van het Panamese advocatenbureau en offshorespecialist Mossack Fonseca.  Uit de gelekte informatie blijkt dat talloze politici, bedrijfsleiders, families maar ook financiers van terrorisme, wapensmokkelaars en drugsmaffiosi grote kapitalen verstopt hebben in 21 verschillende belastingparadijzen.  Toch blijven bij het vrijgeven van de 'Panama Papers' meteen het grootste datalek uit de journalistieke geschiedenis, vele vragen onbeantwoord.

Bastian Obermayer, een reporter van de bekende Duitse krant Süddeutsche Zeitung, beweert dat een informant hem contacteerde met de vraag om een financieel schandaal van ongeziene omvang openbaar te maken.  Die bron vertelde Obermayer dat zijn of haar leven in gevaar was en dat hij of zij alleen via versleutelde kanalen met hem wilde communiceren.

Na het bekijken van een deel van de documenten, contacteerde Süddeutsche het in Washington gevestigde 'International Consortium of Investigative Journalism' (ICIJ).  In 2013 had dit journalistenplatform reeds meegeholpen met de coördinatie van gelekte offshoredata in 2013 en met het zogenaamde 'Swiss Leaks' (belastingfraude via het Zwitserse filiaal van de Britse bankreus HSBC).  Voor het op 4 april naar buiten brengen van de enorme stapel 'Panama Papers', werkte het ICIJ opnieuw samen met bekende westerse nieuwsorganisaties zoals The Guardian, de BBC, Le Monde enz.

De hoegrootheid van het nu ontdekte materiaal is bijzonder indrukwekkend : 2.600 gigabyte aan schijfruimte, 11,5 miljoen documenten (meer dan het gecombineerde totaal van Wikileaks Cablegate, Offshore Leaks, Lux Leaks en Swiss Leaks), 3 miljoen databestanden, 2,1 miljoen pdf's en 4,8 miljoen e-mails.  Süddeutsche claimt dat het gaat om 214.488 schermvennootschappen en 14.000 klanten van Mossack Fonseca, verspreid over meer dan 200 landen. De publiek gemaakte informatie omvat de periode van 1977 tot december 2015. Bekende individuen die genoemd worden zijn voetballer Lionel Messi en acteur Jackie Chan maar ook de entourage van Russisch president Poetin, de vader van de Britse premier Cameron, 70 vroegere of huidige internationale politici alsmede zes van de rijkste Belgische families.

&&&

Een eerste interessante kwestie heeft te maken met de aard van de uitgebrachte documentatie.  Zoals gezegd gaat het om gehackte of gestolen informatie.  Naar alle waarschijnlijkheid kan dergelijke informatie niet weerhouden worden als bewijs en dus zullen juristen er een flinke kluif aan hebben.

In 2013 slaagde de bekende klokkenluider Edward Snowden er in om 60 gigabyte aan geheime informatie te kopiëren. De 'Panama Papers', zoals vermeld 2.600 gigabyte groot en daarmee 43 keer meer dan wat Snowden kon verzamelen, bevatten bedrijfsgegevens die decennia overlappen.  

Volgens de officiële versie wilde een werknemer van Mossack Fonseca wraak nemen omwille van onethische praktijken.  En lekte hij of zij daarom dat enorme documentatiepakket aan Süddeutsche. Wie gelooft echter dat een enkele persoon beslag kon leggen op een dergelijke enorme hoeveelheid zeer gevoelige data ?  Zonder daarvoor geld te vragen ?

Ook over de rol van ICIJ en haar samenwerking met grote westerse nieuwsbedrijven rijzen pertinente vragen. De organisatie die het ICIJ in het leven geroepen heeft, is het eveneens in Washington gevestigde Center for Public Integrity (CPI).  Onder de sponsors van het CPI bevinden zich enkele stichtingen van bekende steenrijke Amerikaanse families en individuen :

Ford Foundation

Carnegie Corporation of New York

Rockefeller Brothers Fund en Rockefeller Family Fund

W K Kellogg Foundation

Open Society Foundations (van George Soros)

Zowel The Guardian als de Süddeutsche Zeitung hebben overigens hun onderzoeksmethodologie bekendgemaakt : een eigenhandig ontworpen zoekmachine stelde hen in staat om in de database een aantal geselecteerde zoekopdrachten uit te voeren. De voormalige Britse ambassadeur voor Oezbekistan, Craig Murray, merkt hierbij op dat in eerste instantie alleen landen en individuen geviseerd worden die door de Verenigde Staten als 'onsympathiek' worden beschouwd : Zimbabwe, Noord-Korea, Rusland (Vladimir Poetin), Iran en Syrië. 

Tot nu toe worden in dit omvangrijke onderzoek noch de grote westerse multinationals, die eigenaar zijn van de belangrijkste westerse mediakanalen, noch de westerse miljardairs genoemd.  Terwijl het vermoeden bestaat dat ook zij klant zijn bij Mossack Fonseca.

Dit alles doet Murray besluiten dat er, achter het - selectief - filteren van de Panamese informatie door de establishment media, een westerse regeringsagenda speelt waarbij de rijkste 1% wordt beschermd.  

In dit verband is het eveneens merkwaardig dat 441 Amerikaanse klanten van Mossack Fonseca (nog) niet vermeld werden in dit dossier. De bekende en doorgaans goed ingelichte onthullingswebsite Zerohedge acht het niet uitgesloten, dat het Panamaschandaal geen andere bedoeling heeft dan het bewust uitschakelen van 'offshoreconcurrenten' van Amerikaanse vrijhavenspecialisten zoals de Rothschildfamilie.

Zonder meer opmerkelijk is de gelijkenis van het uitlekken van de 'Panama Papers' op 4 april 2016 met het bekend raken van de zogenaamde 'Operation Offshore Leaks' op 4 april 2013.  Ook toen lanceerde het ICIJ, samen met leidende westerse mediabedrijven, het sensationele nieuws over de beslagname van een uitgebreid bestand met offshorebedrijven en hun cliënteel (130.000 individuen uit 170 landen).

De gerenommeerde Russische econoom Valentin Katasonov becommentarieerde het incident toen als volgt : "... de belangrijkste doelwitten zijn niet de offshorebedrijven die direct gelinkt zijn aan Citibank, HSBC, UBS, Deutsche Bank enz. (stuk voor stuk westerse bankgiganten) maar wel individuele oligarchen, politici en regeringsfunctionarissen". En : "Al deze elementen neigen ertoe de mogelijkheid te overwegen dat achter deze operatie werkelijk globale doelstellingen schuilgaan."

Toont men ons alleen datgene wat men ons wil tonen ?  Wordt de 1%, de échte geldelite, bewust niet vernoemd en dus beschermd ? Craig Murray stelt - terecht - voor dat iedereen toegang zou moeten krijgen tot de volledige database, en niet uitsluitend de media die onderdeel zijn van de grote concerns.  

Murray en Katasonov zijn niet de enigen die de mogelijkheid opperen van een wereldwijde politieke agenda. Zo denkt de bekende Amerikaanse econoom Martin Armstrong dat dit media-evenement uitgaat van het establishment en bedoeld is om een agenda van elektronisch geld en wereldwijde fiscale harmonisatie door te drukken.

Andere waarnemers menen dan weer dat het niet-publiceren van bepaalde informatie een grote mogelijkheid tot afpersing creëert van belangrijke personen in belangrijke posities.

We kunnen de beweegredenen van het openbaar worden van de 'Panama Papers' alleen maar op hypothetische gronden beoordelen. Mogelijk komen er in de komende weken en maanden nog meer opzienbarende feiten aan het licht.

Update : meer dan 100 multinationals hebben hun hoofdkwartier in Panama gevestigd.
Bron: http://www.goldonomic.com/images/Afirst%20page%202016/Multinationals%20HQ%20Panama.pdf


Vond je dit een interessant stuk ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank ! 

Ongelijkheid escaleert : 62 superrijken bezitten evenveel als armste helft van de wereld

Een nieuw Oxfam-rapport toont aan dat het vermogen van 62 superrijken sinds de economische crisis met 44% gegroeid is, terwijl de armste helft van de wereld zijn vermogen met 41% zag dalen.

De wereld is de laatste 15 jaar een pak rijker geworden.  Maar de helft van die welvaartsgroei is terechtgekomen bij de 1% rijkste mensen.  Dat blijkt uit een recente studie van Oxfam.  De bekende ontwikkelingsorganisatie benadrukt dat de strijd tegen belastingparadijzen die extreme ongelijkheid moet helpen terugdringen.

Eén treinwagon
"We leven vandaag in een wereld waar 62 mensen even veel rijkdom bezitten als de armste helft van de wereldbevolking.  Nauwelijks 5 jaar geleden waren dat nog 388 personen", legt Winnie Byanyima, directeur van Oxfam International, uit.  Het nieuwe Oxfam-rapport toont aan dat het vermogen van die 62 superrijken sinds de economische crisis met 44% gegroeid is.  "Terwijl de armste helft van de wereld zijn vermogen met 41% zag dalen.
Welvaartsgroei vloeit dan ook in grote mate terug naar wie al veel bezit.
De afgelopen 15 jaar kwam 50% van de groei terecht bij de 1% rijkste mensen.  Omgekeerd kon de armste helft van de wereldbevolking slechts rekenen op 1% van die groei", aldus Byanyima.

"Het is ronduit onaanvaardbaar dat de armste helft van de wereldbevolking even veel bezit als enkele tientallen superrijken, die samen in één treinwagon zouden passen.  We mogen niet langer toezien hoe honderden miljoenen mensen honger lijden terwijl de middelen die gebruikt kunnen worden om hen te helpen, opgeslorpt worden door enkelingen bovenaan de ladder."

Belastingparadijzen
Om extreme ongelijkheid aan te pakken, richt Oxfam haar pijlen op belastingparadijzen.  "Berekeningen tonen aan dat een totaal van 7.000 miljard euro aan persoonlijke vermogens verborgen zit op offshore bankrekeningen", legt Byanyima uit.  "Overheden lopen zo miljarden aan belastinggeld mis.  In Afrika alleen al gaat het om een verlies van bijna 13 miljard euro."

Ook 188 van de 201 grootste bedrijven wereldwijd zijn volgens Oxfam aanwezig in belastingparadijzen. Bedrijfsinvesteringen in belastingparadijzen zijn tussen 2000 en 2014 bijna verviervoudigd.  Als wereldleiders extreme armoede willen uitroeien tegen 2030 is het nodig dat overheden voldoende belastingen kunnen innen."  En daarvan moet iedereen een deel betalen - ook multinationals en rijke mensen", besluit Byanyima.


Bron : Knack

Spaargeld in gevaar door nieuwe bail-in regels

Sinds 1 januari van dit jaar zijn er nieuwe bankregels van kracht in de 28-lidstaten tellende Europese Unie (EU).  De redding ('bail out') van banken met belastinggeld wordt daardoor - in theorie - verboden.  De bedoeling van dit nieuwe reglement is om het bancaire stelsel te versterken en de risico's voor de economie te verminderen.  Onderzoek leert echter dat de mogelijkheid van een nieuwe bankencrisis en van nieuwe economische schokken beduidend is toegenomen.

Waarom heeft de EU nieuwe bankregels geïmplementeerd ?  Omdat sterke landen, Duitsland op kop, niet willen instaan voor de slechte leningen (de schattingen lopen uiteen van 1.000 tot 5.000 miljard €) op de Europese bankbalansen. Europa, in tegenstelling tot de Verenigde Staten, heeft haar bankwezen inderdaad nog steeds niet geherkapitaliseerd.  Er bestaat geen Europese transferunie en geen Europese bankenunie.

Vanaf 1 januari 2016 geldt er een vastgelegde 'volgorde van redders' ingeval een bankfaillissement optreedt. Eerst dienen de aandeelhouders tussenbeide te komen, vervolgens de obligatiehouders van de te redden bank en als laatste de depositohouders die minimaal 100.000 € (het bedrag van de depositogarantie) bij die instelling aanhouden. Over dat laatste kunnen we kort zijn : ingeval een grootbank overkop zou gaan, stelt die staatsgarantie tot 100.000 € niet veel voor want de overheid beschikt lang niet over voldoende middelen om elke rekeninghouder te vergoeden.

Een bail-in wordt door de EU voorgesteld als hét model om de belastingbetalers te behoeden voor het faillissement van een systeembank ('too big to fail').  Waarbij men er correct van uitgaat dat het bankroet van een systeembank het financiële systeem en de economie ernstige schade kan berokkenen.
Tot zover de theorie.  De vraag is wat er in de praktijk zal gebeuren.  Zal men een systeembedreigende bankgigant zomaar aan haar lot overlaten ? De belangrijkste rode draad doorheen de financiële crisis sinds 2008, is het onmiskenbare feit dat de grootbankiers steeds weer uit de wind worden gezet en dat de gemeenschap telkens wordt aangesproken om de factuur te betalen.  Men kan er gif op innemen dat, als puntje bij paaltje komt, de too big to fail-banken toch weer een reddingsboei zullen toegeworpen krijgen.

Bovendien lopen Europese banken door deze nieuwe bail-in regels wel degelijk méér gevaar dan voorheen. Banken hebben 'extra' geld verdiend door de staatsobligaties van hun eigen land te kopen, voordat de Europese Centrale Bank die opkocht.  Met deze nieuwe regels wil men dat proces nu ontmoedigen, met als gevolg dat dit banken potentieel geld kan kosten. Welke investeerder wil er trouwens een bankobligatie kopen als nu de kans bestaat dat men daarmee al z'n centen kwijtspeelt ? Banken zullen vanaf heden moeilijker op lange termijn- financiering beroep kunnen doen.

Maar ook depositohouders riskeren nu het slachtoffer te worden van confiscatie.  In hoeverre houden de Europese beleidsbepalers ons overigens voor de gek door een onderscheid te willen maken tussen belastingbetalers ('bail out') en rekeninghouders ('bail-in') ?!  De recente bail-ins (Cyprus, Oostenrijk, Portugal, Italië), waarbij 10.000en bankcliënten reeds miljarden hebben verloren in bankproducten en -obligaties - zelfs bij een solvabele instelling als de Portugese Nova Banco - zijn daarom een heel ernstige waarschuwing.

Wat bij dit alles bijzonder opvalt, is het feit dat deze nieuwe bancaire regels niet of nauwelijks ter sprake zijn gekomen in de massamedia.  Terwijl potentiële bail-ins een groot risico vormen voor de deposito's van beleggers, spaarders en zelfs van ondernemingen.
Het feit dat het Europese bankensysteem nog altijd in slechte papieren zit, zou bij een nieuwe bankenpaniek zelfs kunnen leiden tot een algemene confiscatiemaatregel, bijvoorbeeld opgelegd door de Trojka (het gezamenlijk optreden van het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank).

Welke rol speelt een klassieke bank in ons economische systeem ?  Een bank zet spaargeld om in leningen aan bedrijven (investeringen) en aan gezinnen (consumptie), waardoor de economie wordt aangezwengeld. Met andere woorden, deposito's vormen het bronkapitaal, het levensbloed van de economie en dus is het aantasten daarvan zonder meer extreem gevaarlijk.  De wereldeconomie heeft reeds behoorlijk wat last van neerwaartse druk en het confisceren van (Europees) spaargeld zou die ongunstige evolutie nog versterken.  

Uw en mijn spaargeld verkeren in reëel gevaar.  En dat omwille van de ontoereikendheid van het depositogarantiestelsel, de bedenkelijke bankensituatie in Europa maar ook de nieuwe bail-in regels zelf. Het is dus aangewezen om te opteren voor een conservatieve bank met een behoorlijk eigen vermogen (minstens 10% van het balanstotaal) en daar niet meer dan een bedrag van 50.000 € aan te houden.


Vond je dit een interessant stuk ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank !

Het enorme verschil tussen bruto- en netto-inkomen in België

Om in België een netto-inkomen van 100 € te verwerven, is een bruto 'supersalaris' nodig van bijna 250 €. Geen enkel Europees  land hanteert dergelijk hoge sociale - en fiscale lasten.  

Het volgende artikel bespreekt de Franse druk op het werknemersinkomen, maar kan net zo goed worden gelezen als blauwdruk voor de Belgische situatie :

En France, pour 100 euros nets, il faut 235 euros de salaire "super brut".

Niet of maar wanneer krijgen we een nieuwe Europese bankencrisis?

De financiële crisis van 2008 was vooral een bankencrisis waarvan de impact tot op vandaag wordt gevoeld.  Verschillende cruciale elementen die deze grote bankenproblematiek hebben veroorzaakt, zijn echter nog steeds niet weggenomen.

De bekende ex-hoogleraar Jean-Pierre Chevallier maakt op zijn blog chevallier.biz  regelmatig een round up van de Europese grootbankensituatie.  Net als Chevallier gaan de meeste waarnemers uit van 1 € eigen vermogen tegenover 10 € vreemd vermogen als minimale veiligheidsnorm voor een bankbalans.  Uit onderstaande grafiek blijkt echter dat geen enkele grote Europese speler nog maar in de buurt komt van die verhouding (de groene lijn).

Zo zou het verlies van een schamele 3% van het balanstotaal het eigen vermogen van de Franse bankreus Société Générale volledig wegvegen.  Over de zeer hachelijke situatie van Deutsche Bank hebben we het recent nog gehad.  Er zijn zelfs experts (lees hier en hier) die menen dat het eigen vermogen van een privé-bank tussen de 20 en 30% van haar activa zou moeten bedragen !  

Het is een feit dat de Europese financiële sector beter gekapitaliseerd is dan in 2008, maar nog lang niet in die mate dat we op twee oren kunnen slapen.  De bekende hoofdeconoom van de Amerikaanse bank Citigroup, Willem Buiter, schat het vermogenstekort van de Europese banksector op 1.000 à 3.000 miljard €.  

Waarom is het voor Europese banken moeilijk om nieuw eigen vermogen aan te trekken ? Financiële instellingen geven er sowieso de voorkeur aan zoveel mogelijk van hun kredietverlening met vreemd vermogen te financieren omdat de rente op een lening aftrekbaar is voor de vennootschapsbelasting.  De aandeelhouder van de bank, die in dat geval zijn kapitaal niet hoeft aan te spreken, zal in die situatie een hoger rendement realiseren. Welke investeerder wil bovendien geld steken in aandelen van banken die vermoedelijk insolvabel zijn ?  De spectaculaire terugval van de Europese bankaandelen (zie grafiek hieronder) spreekt in deze dan ook boekdelen.

Zoals Geert Noels van Econopolis reeds meermaals gesuggereerd heeft, dienen banken te worden behandeld als kerncentrales.  De hele samenleving, behalve de aandeelhouders en de bankiers, heeft belang bij hogere kapitaalbuffers.  

Niet alleen de onderkapitalisatie is een probleem.  Verschillende specialisten maken zich ook zorgen over de kwaliteit van de uitstaande leningen op de Europese bankbalansen. Martin Armstrong : "Als de uitstaande leningen op marktwaarde zouden worden gewaardeerd, zou blijken dat het Europese banksysteem zo goed als insolvabel is".

Heel veel banken hebben nog een pak slechte kredieten op de balans staan.  Zo heeft de Europese bankensector een bedrag van 9.000 miljard € uitgeleend aan de opkomende landen. Grondstoffen zijn voor deze naties een onmisbare bron van inkomsten. Voornoemde schuldenlast en de ineengezakte grondstoffenprijzen, samen met de sterk teruggevallen wereldhandel (groeivertraging China), maken dat die leningen een bijkomend risico vormen voor de Europese banken (lees ook hier en hier).  
Typevoorbeeld van hetgeen zich afspeelt in Europa zijn de problemen van de slechte leningen ter waarde van 330 miljard € (17% van het Italiaans BBP) op de balansen van de Italiaanse banken.

Een ander gegeven dat een grote rol heeft gespeeld in de bankencrisis van 2008, is het feit dat de systeembanken te groot waren ten opzichte van hun respectievelijke economieën. Hoe is het daarmee gesteld ? Volgens een rapport van de Financial Stability Board zat er in 1990 een bedrag gelijk aan 16% van het wereld BBP op de balansen van de 10 grootste banken.  In 2008 was dat gegroeid tot 40%.  Momenteel bedraagt dit toch nog 26.000 miljard dollar of 35% van het globale BBP. Het 'too big to fail' - probleem is dus nog niet van de baan, ook niet in Europa.

Er zijn nog redenen om zeer bezorgd te zijn over de gezondheidstoestand van de Europese financiële sector. Zo doet de sterk gedaalde rente de rentemarge van de banken - en dus de basis van hun verdienmodel - inkrimpen.  De turbulentie op de financiële markten blijft aanhouden, banken verdoezelen cijfers en veel wordt verstopt in allerlei derivatenconstructies.

Einde 2014 meende het Internationaal Monetair Fonds dat het totale bedrag van ongunstige kredieten in Europa zo'n 1.000 miljard € bedroeg.  Anderen denken dat het gaat om 3.000 miljard €.  De ervaren specialist Diederik Schmull sluit niet uit dat het Europese bankwezen in totaal zo'n 5.000 miljard € zou moeten afschrijven, gelijk aan 1/3 van het Europese BBP...

Anders dan in Europa, heeft men in de Verenigde Staten simultaan de financiële sector gesaneerd en geherkapitaliseerd.  In Amerika is het ook gebruikelijk dat bedrijven zich financieren via uitgifte van aandelen en obligaties.  In Europa gebeurt dit voornamelijk door bankfinanciering, hetgeen de Europese banken kwetsbaarder maakt.

Als men alle voorgaande gegevens op een rijtje zet, kan men moeilijk anders dan tot de conclusie komen dat een nieuwe Europese bankencrisis onvermijdelijk is.  Alleen de timing daarvan is niet te voorspellen.


Vond je dit een interessant stuk ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank !