Wereldschuld en vergrijzing op recordhoogte

Volgens het Institute of International Finance (IFF) klokte de wereldschuld (het gezamenlijk ontleende kredietbedrag door regeringen, ondernemingen en gezinnen) in het 3e kwartaal van 2024 af op een officieel record van 323 triljard dollar. Zie de grafiek hieronder.

In slechts 2 decennia verdrievoudigde die globale schuld en alleen in de laatste 9 maanden van 2024 kwam er zo'n 12 triljard dollar bij.

De verhouding tussen de totale schuld en het wereld-BBP bedraagt 326% en zit daarmee boven het niveau van voor de pandemie. Ook in de opkomende economieën noteerde de totale kredietopname een straffe 245% van het BBP.

Dit nieuwe globale record, dat ontstaan is door dalende leenkosten en toegenomen risicobereidheid, verhoogt wereldwijd het risico op terugbetaling en zet druk op regeringen om de belastingen te verhogen.

&&&

Onderstaand beeld, afkomstig van de Verenigde Naties (VN), geeft aan hoeveel % van de wereldbevolking momenteel ouder is dan 65 jaar en hoe dit leeftijdssegment in de toekomst zal evolueren. 

Momenteel telt de wereld zo'n 10% 65-plussers. De VN schat dat dit in 2050 zal oplopen tot boven de 15%. 

&&&

65-plussers consumeren minder, dragen dus minder bij aan het BBP en 'kosten' steeds meer door de toenemende vergrijzing (pensioenen, gezondheidszorg). Deze toenemende kosten dienen in toenemende mate gedragen worden door een - krimpende - actieve bevolking. Zie ook vorige posts : lees hier en hier.

Tegelijkertijd blijft de hierboven besproken kredietopbouw onverbiddelijk aangroeien. Wie zal hiervoor opdraaien? Ziehier het cynische antwoord van de 31ste president van de Verenigde Staten, Herbert Hoover (1874 - 1964) : "Blessed are the young for they shall inherit the national debt".

&&&

Dit blog heet niet voor niets 'systeemcrisis'. De komende financieel-economische systeemcrisis zal ons dwingen om onze systemen heruit te vinden : energie, voedsel- en watervoorziening, het monetaire systeem, politiek, onderwijs, media, arbeidsmarkt, technologie, gezondheid, sociale zekerheid enz.

Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !

Potentiële crashsignalen voor 2025 volgens Nomura

Nomura is een in de financiële wereld bekend Japans financieel conglomeraat met activiteiten in sectoren zoals olie en gas, chemie, onroerend goed en financiële dienstverlening. 

Voor 2025 ontwaren de specialisten van dit concern een zestal potentiële gevaren voor de financiële markten en de wereldeconomie : 

Elk wereldrijk ontstond in warme periodes en ging ten onder in koudere tijden

Warmte betekende altijd alles voor de verbreiding van menselijke hoop en dromen. Mensen zochten altijd naar warmere klimaten voor stabiliteit en comfort. Koude is de vijand, niet warmte. 

De zon heeft altijd een bepalende rol gespeeld bij de opeenvolgende migraties van de mensheid. Tijdens warme periodes breiden mensen hun beschavingen uit. Tijdens scherpe dalingen volgt oorlog omdat mensen zich dan concentreren op gebieden die hun levensstandaard kunnen ondersteunen. Toen de temperaturen daalden, vielen de Europeanen Afrika binnen en keerden terug naar waar ze vandaan kwamen. Er is bewijsmateriaal opgedoken dat aantoont dat, na de val van Mycene, de Filistijnen uit de Bijbel deze mensen uit Griekenland kunnen geweest zijn.

De beschaving is gegroeid in perioden van opwarming van de aarde en gedaald in perioden van ijstijden. Een cyclus van opgang, groei, bloei, verval en ondergang die we telkens weer opnieuw in de lange geschiedenis van de mensheid zien opdoemen.

Er bestaan voldoende studies die deze grafiek bevestigen en dat vanuit verschillende invalshoeken. Van ijskernmonsters tot boomringen en zonnevlekken. Ze bevestigen allemaal hetzelfde patroon, ongeacht de bron. Bovenstaande afbeelding was oorspronkelijk gebaseerd op de ijskernmonsters die in Groenland zijn genomen.

De westerse wereld zit al geruime tijd gevangen in een opwarmingshysterie. 

Echter, iedere dag kan de temperatuur met 10 graden stijgen of dalen. Ons collectief zorgen maken over een gemiddelde temperatuurstijging van 1 of 2 graden is dus enigszins absurd. 

Bron: The rise of empires, nations and city states

Vond je dit een interessante post ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank !

De neergang van het Westen: een beeld zegt meer dan 1000 woorden

 

Nieuwe Europese austeriteit tast ons sociale model aan

Enkele weken voor de verkiezingen van 9 juni heeft het Europees Parlement ingestemd met een verstrenging van de begrotingsregels voor de lidstaten. De Europese autoriteiten willen de Maastrichtnormen in ere herstellen en dus de publieke financiën van de landen terug op orde brengen. Concreet mag de staatsschuld niet meer dan 60% van het bruto binnenlands product (BBP) bedragen en het begrotingstekort mag niet hoger uitvallen dan 3% van dat BBP. Enige analyse leert ons dat de voorgestelde austeriteit niet alleen vroeger niet goed uitpakte, maar vandaag meer problemen dreigt te creëren dan op te lossen.

De mondiale schokken van de laatste jaren (coronacrisis, energiecrisis, toegenomen geopolitieke instabiliteit) hebben een proces van deglobalisering en protectionisme op gang gebracht. Deze tendensen zijn voor Europa als exportnatie een slechte zaak. Die opeenvolgende crisissen hebben de schuldenlast van de overheden doen toenemen en een gat geslagen in hun begrotingen. Minder groei en meer schulden: de overheden hebben geen ruimte meer om conjuncturele klappen op te vangen. De gestegen rente heeft hun intrestlasten verhoogd terwijl hun fiscale capaciteit onvoldoende is om die meeruitgave te compenseren.

Meer bepaald sukkelt ons continent met een aantal structurele problemen:

Vergrijzingsproblematiek

In 1960 bedroegen de sociale uitgaven minder dan 10% van het BBP. Onderstaande grafiek laat zien hoe we vandaag gemiddeld boven de 20% zitten.

De sociale uitgaven van Europese landen zijn de laatste decennia blijven toenemen. Europese sociaaldemocratieën hebben de afgelopen tientallen jaren grote welvaartssystemen opgebouwd omdat ze afhankelijk waren van iemand anders voor veiligheid (VS), iemand anders voor goedkope maakindustrie (China) en iemand anders voor goedkope grondstoffen (Rusland). Wat gebeurt er met dit model als dit allemaal wegvalt (zie ook hier)?

De vergrijzing van de bevolkingen in Europa heeft twee negatieve effecten: minder economische groei en toenemende sociale bestedingen (pensioenen, gezondheidszorg). Regeringen trachten die verouderingsproblematiek op te lossen met immigratie. Vele immigranten zijn echter laaggeschoold: opvang, scholing en integratie kosten veel en verergeren eerder het probleem. Een toename van de staatsschuld lijkt daarom onafwendbaar.

Energetische zelfmoord

De noodzakelijke basis voor elk performant economisch systeem - vroeger en nu ook - is goedkope, overvloedige en vlot beschikbare energie. In vorige artikels (lees hier en hier) hebben we de beleidsvergissingen van de Europese leiders in deze materie reeds aangekaart. Met de huidige strategie zal Europa niet tot een competitieve energietransitie komen.

De noodzaak van investeringen

Europese regeringen dienen vanaf nu fors en efficiënt te investeren in energie, klimaatneutraliteit, infrastructuur, industriële transitie (denk bvb. aan AI) en defensie. Een enorme opdracht.

Gebrek aan technologische innovatie en overregulering

Het Europese model steunt o.a. op grote industriële bedrijven die zwaar werden bevoordeeld door de staat dankzij een gunstige regelgeving. De Duitse auto-industrie - die nu ernstige concurrentie ondervindt van Chinese autoconstructeurs - is daarvan een klassiek voorbeeld. Dit ouderwetse model wordt nu aangetast door een technologische verschuiving. Steeds meer functies die vroeger gemechaniseerd werden, zijn vandaag geheel of gedeeltelijk gedigitaliseerd. 

Europa heeft de Internet- en AI-revolutie grotendeels gemist en ziet zich nu geconfronteerd met buitenlandse digitale monopolies (Big Tech, GAFAM). 

Grote tech-oprichters en toplui van industriële reuzen uit heel Europa waarschuwden in juni 2023 in een open brief aan de EU-Commissie dat Europa de AI-revolutie dreigde mis te lopen als de EU wetten zou aannemen die de innovatie zouden verstikken.

Kijk ook naar de volgende afbeelding, die het aantal verworven patenten per land en per techsector in 2021 weergeeft. Daaruit blijkt bvb. dat een land als Zuid-Korea in dat jaar meer patenten heeft verkregen dan gans Europa...

De Europese beleidsbepalers nemen nu hun toevlucht tot het reguleren van Amerikaanse en Chinese bedrijven. Maar dit is een manier om de symptomen aan te pakken, niet de oorzaken. 

Een groep van 73 bedrijven uit 17 sectoren, waaronder chemie, farma en machinebouw heeft in februari van dit jaar de zogenaamde 'Verklaring van Antwerpen' gelanceerd, waarin de Europese Unie (EU) wordt opgeroepen om de netto-nul regelgeving te versoepelen, de energiekosten te verlagen en meer te investeren, nu er nog wat industrie overblijft. De 'Antwerp declaration for a European industrial deal' lijst 10 concrete acties op om de nood aan een strategisch industrieel beleid vorm te geven. 

Het is een feit dat gigantische globale concerns (niet alleen Big Tech maar ook Big Oil, Big Steel, Big Pharma, Big Food, Big Media en last but not least Big Finance) de overheden overvleugeld hebben en de dienst uitmaken. In die zin zijn duidelijke spelregels (milieu, privacy, belastingen enz) noodzakelijk. Maar die mogen tegelijk efficiëntie en innovatie niet afremmen. Inderdaad, een lastige evenwichtsoefening...

Het grootste probleem: de EU is disfunctioneel

De EU heeft nooit de regels van het Groei- en Stabiliteitspact of het Verdrag van Maastricht gerespecteerd. Gezien de verschillen in productiviteit en werkregels kan één door de ECB vastgesteld rentetarief niet tegelijk geschikt zijn voor Italië, Frankrijk, Griekenland en Duitsland. De euro, met één gemeenschappelijk rentetarief, is fundamenteel gebrekkig. Om hun competitiviteit op de markten te herwinnen lieten de vroegere Zuid-Europese regeringen hun munten devalueren. Vanwege dit strakke renteregime rest de zwakkere landen geen andere keuze dan het toepassen van een zogenaamde 'interne devalutatie'. De Europese Centrale Bank (ECB) helpt wel door een flink pakket van hun staatsobligaties op te kopen. 

Nog voor de oprichting van de eurozone werd er door specialisten gewaarschuwd voor de gevaren van een muntunie. Verschillende financiële commentatoren verkondigen de stelling dat een monetaire unie onmogelijk is zonder het eveneens realiseren van een politieke en fiscale eenheid.

&&&

Austeriteit werkte niet

Tussen 2009 en 2012 beleefde Europa een periode van austeriteit die toen bijna het uiteenspatten van de Eurozone veroorzaakte. De lessen van toen blijken nog niet te zijn geleerd. De beleidsmakers hebben steeds gekozen voor het concept van 'competitieve devaluatie' waarbij inflatie eerder wel en werkloosheid eerder niet wordt bestreden. Tussen 2009 en 2012 was de euro te sterk in waarde gestegen. Samen met de subprimecrisis en de staatsschuldencrisis droeg deze (te) sterke euro bij aan de recessie van die jaren. Om het sociale stelsel te behouden, zag België zich in die periode gedwongen om de overheidsinvesteringen terug te schroeven.

Gordiaanse knoop

Overheden worden geconfronteerd met een dilemma. Ofwel respecteren ze de Maastrichtcriteria niet en krijgen ze te maken met schuldgroei. Ofwel zal de ECB verplicht zijn om de overheden te herfinancieren via monetaire creatie die per definitie inflatoir is. Probleem hierbij is dat de ECB haar rentevoeten heeft opgetrokken (recent wel weer lichtjes verlaagd) om precies de inflatie te bestrijden. De vraag is hoe realistisch het is om in de huidige situatie een inflatiedoelstelling van 2% na te jagen. 

De afgezwakte Europese groei - noodzakelijk om schulden af te lossen - zal nog afnemen. De volgende grafiek toont duidelijk aan hoezeer het Europese BBP achteruitgaat in vergelijking met vooral de VS en China. 

Europese technocratie

Iedereen herinnert zich nog wel de harde manier waarop Griekenland tijdens de eurocrisis werd aangepakt. De Griekse begroting was inderdaad op een onwaarschijnlijke manier ontspoord. De Europese bestuurslui dwongen toen de Grieken, ondanks andere wensen van het electoraat, tot strenge begrotingsdiscipline. In verband daarmee moeten we denken aan de woorden van Jean-Claude Trichet, toenmalig president van de ECB, die in oktober 2011 even 'vergeten' was dat er zoiets bestaat als democratie: "Naar mijn mening moeten we snel het Verdrag veranderen om te kunnen voorkomen dat één lid van de eurozone afdwaalt en problemen veroorzaakt voor alle anderen. Om dat te kunnen doen, is het noodzakelijk dat we een bepaald land besluiten kunnen opleggen."

In januari 2015 drukte Jean-Claude Juncker, voormalig voorzitter van de Europese Commissie, zich op gelijkaardige wijze uit na de overwinning van de linkse Syriza-partij in Griekenland: "Er kan geen democratische keuze zijn die ingaat tegen de Europese Verdragen". 

En wat te denken van wat Mario Draghi, eveneens oud-president van de ECB maar ook vice-voorzitter van de beruchte Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs, in een interview met de Wall Street Journal in februari 2014 liet noteren. Draghi beweerde toen dat er geen alternatief was voor de bezuinigingsmaatregelen die aan de landen van de Eurozone werden opgelegd en dat het veelgeroemde sociale model van Europa dood was. Alleszins een merkwaardig betoog van een topambtenaar die later premier van Italië zou worden, terwijl dat land momenteel opgezadeld zit met een staatsschuld van 140% van het BBP en een begrotingstekort van meer dan 7%.

De nu opgelegde austeriteit wordt overigens aangestuurd door de Europese Commissie, die uitsluitend bestaat uit onverkozen bureaucraten.

De ware bedoeling

De vorige austeriteitsperiode was niet bepaald een succes. En zoals gezegd kampen de Europese regeringen met afgenomen concurrentiekracht, hoge schulden, vergrijzing, energieproblemen, overregulering en dringen grote investeringen in verschillende domeinen zich op. Een budgettaire inkrimping riskeert Europa te verzwakken en een recessie uit te lokken. Het proces van desindustrialisatie is hiervan een kwalijk symptoom.

Wat bezielt de Europese leiders dan om de strenge regels van weleer - die sowieso door de grote meerderheid van de Eurolanden niet werden opgevolgd - opnieuw te willen doordrukken? Men kan moeilijk anders dan vaststellen dat het erom gaat de publieke financiën van de Europese lidstaten te oriënteren naar de geleidelijke afbouw  van hun sociale modellen. En van een overheidsbeschermend systeem over te stappen naar een individueel stelsel. Of voor de goede verstaander: het opschuiven naar een neo-liberaal model zoals dat gangbaar is in de VS.

Gevolgen voor België

Europa legt België een fors besparingstraject op van 28 miljard € en uitgesmeerd over 4 of 7 jaar. Ter informatie en afkomstig van officiële Belgische statistieken: 18,6% of 2.150.000 landgenoten riskeren armoede of sociale uitsluiting (12,2% in Vlaanderen, 24% in Wallonië en 37,6% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Het is dus cruciaal dat er in ons land zo min mogelijk bespaard wordt op de sociale zekerheid. 

Gevolgen voor de (Belgische) gezinnen

Gezien de omvang van de besparingen kan de nieuwe regering niet anders dan de belastingen verhogen. Uitsluitend knippen in de uitgaven zal niet volstaan. Ook in het overheidsapparaat dringen zich diepgaande hervormingen op.  

Wat kunnen gezinnen verder verwachten? Inflatie en relatief lage rentevoeten. De financiële repressie (lees hier en hier) duurt reeds lang en zal blijven duren... Volgens topeconoom Bruno Colmant hebben spaarders de laatste 3 jaar 25% van hun koopkracht verloren. Dit roept evidente sociale en ethische vragen op. Die niet gesteld worden... 

Zowel de publieke- als privéschulden zijn hoog opgelopen, terwijl de economische groei - die nodig is om ten minste de rente op die schuld te betalen - structureel slabakt. Het kan haast niet anders dat de overheid weldra onze bankdeposito's en verzekeringsreserves, die nu reeds dienen om de overheden te financieren, ook zal inzetten om de sociale zekerheid te stutten.

Momenteel wordt er een te grote nadruk gelegd tussen werkenden en niet-werkenden, tussen actieven en niet-actieven. Ons sociaal-economisch model staat op de helling. In het zeer complexe land dat we zijn is de sociale cohesie evenwel het meest fundamentele cement. Een nieuw en evenwichtig sociaal pact, over de generaties heen, dringt zich op. 

Afsluitend

Vergrijzing en immigratie, corona- en energie-uitgaven, stijgende intrestlasten, overregulering, technologische achterstand, noodzakelijke overheidsinvesteringen maar vooral een disfunctioneel EU-concept: het is in die context dat de Europese leiders willen terugkeren naar budgettaire austeriteit, waarbij de ECB armlastige overheden minder - of niet meer - zal herfinancieren. 

Bezuinigingen hebben echter een negatief effect op de economie en verergeren de situatie van vooral de zwaksten in de samenleving.

Dit stuk is grotendeels gebaseerd op de visie van de Franstalige econoom Bruno Colmant.

Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !

 

De onzalige combinatie van toenemende pensioenuitgaven en te weinig actieven

Als we het hebben over de pensioenen, dienen we grosso modo een onderscheid te maken tussen twee stelsels:

• het opbouwen van een privépensioen middels bijvoorbeeld pensioensparen.
• het wettelijk pensioen dat gefinancierd wordt dankzij het principe van repartitie. Het repartitiesysteem houdt in dat de bijdrage van de actieve werknemers, zelfstandigen en ambtenaren gebruikt wordt om de huidige pensioenen te financieren.

Met een repartitiesysteem, dat in de meest landen wordt toegepast, hebben de overheden ook de toekomstige pensioenverplichtingen op zich genomen. En dit financiële engagement moet worden vervuld door het actieve gedeelte van de bevolking. Uit de volgende tabel van einde 2021 blijkt dat de ongedekte pensioenlasten (uitgedrukt in het geel) in de meeste Europese landen oplopen tot een geschatte 300 à 500% van het bruto binnenlands product (BBP):

De demografische evolutie in vooral de westerse landen evolueert ongunstig. Steeds minder werkenden moeten instaan voor een groeiend leger van gepensioneerden, ambtenaren en inactieven (zieken, gehandicapten, werklozen, leefloners enz). De volgende grafiek toont aan dat drie werknemers in de privésector bijdragen om maar liefst tien mensen in België te onderhouden: 

Het volgende beeld leert ons dat de beroepsbevolking slechts negatief evolueert in zowel Europa, China en Japan. Alleen in de VS zijn de vooruitzichten beter.

De vergrijzing in België en in Europa sorteert drie nadelige effecten: oplopende pensioengelden die de overheden moeten ophoesten, hogere medische kosten en minder economische groei want ouderen consumeren minder. En die mindere groei (minder belastingopbrengsten) kan de grotere pensioenlast niet compenseren.

Over het sociaal-economische aspect van de oprukkende artificiële intelligentie (verlies aan jobs) hebben we het in een vorig stuk reeds gehad.

Wie gaat in de (nabije) toekomst de wassende pensioen- en andere sociale uitgaven betalen? Een nieuw sociaal en intergenerationeel pact met een hervorming in de pensioenen, arbeidsmarkt en fiscaliteit is onafwendbaar geworden. In België (zie hier voor meer uitgebreide informatie) en elders.

Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !

"We hebben zekerheid verward met wensdenken"

Een korte post van filosoof Luc de Brabandere : 

Ik ben geboren in België in 1948 en mijn generatie groeide op met vier overtuigingen: vrede is een gegeven, democratie is een gegeven, Europa is een gegeven en de wetenschap zal al onze problemen oplossen.

We zijn ruw wakker geschud. We hebben zekerheid verward met wensdenken. We hebben gewoon een ongelooflijk bevoorrechte periode in de geschiedenis meegemaakt, niets anders. 

Het is aan ons om alles te doen wat we kunnen om de generaties na ons te helpen.

Bron: https://www.linkedin.com/in/luc-de-brabandere-813148186/

Pleidooi voor een samenleving gebaseerd op vertrouwen en niet op angst

De onvrede over het toenemende disfunctioneren van regeringen in België en Europa is haast algemeen. In zijn 'Manifest voor een andere maatschappij' peilt jurist, marketeer en auteur Frank Wouters naar de oorzaken van dit onbehagen. Terecht hekelt hij de door overheden geïnstalleerde angst- en controlecultuur en de negatieve gevolgen daarvan, namelijk: het uithollen van de democratie, een tsunami aan regels met bijhorende administratieve rompslomp en boetes, een uitgezette bureaucratie die steeds meer belastinggeld opslorpt maar waarbij de dienstverlening aan de burger stelselmatig achteruitgaat en vooral de psychologische uitlopers van een doorgeslagen surveillancebeleid.

Niccolo Machiavelli

MANIFEST  VOOR  EEN  ANDERE  MAATSCHAPPIJ

Machiavelli stelt in zijn meesterwerk ‘De Vorst’ de vraag: Wat is voor de machthebber beter, geliefd te zijn of gevreesd? De conclusie is dat je in het eerste geval afhankelijk bent van de liefde die het volk je geeft. In het tweede geval heb je de macht in eigen hand. Daarom kan de machthebber beter gevreesd zijn dan geliefd. Maar om te vermijden dat hij gehaat wordt, is het te verkiezen dat de oorzaak van de angst van buitenaf komt.

Deze principes zijn de laatste decennia door verscheidene overheden met verfijning gebracht. Eens je als burger het mechanisme ervan herkent, open je de weg naar bevrijding ervan. Als we ons beperken tot de geschiedenis van West-Europa na de Tweede Wereldoorlog, zien we dat de bevolking eerst bang moest zijn voor de communisten in het algemeen, daarna voor de kernbom in het bijzonder. Toen de Sovjet-Unie implodeerde en dat gevaar opdroogde, kwamen de doemberichten over de zure regen en het gat in de ozonlaag. Af en toe werd er een naderende meteoriet gesignaleerd, de millenniumbug zou ons hele technologische systeem in elkaar doen storten. Na 9/11 was dan weer terrorisme het toverwoord dat iedereen verlamde en de overheden toeliet alle “veiligheidsmaatregelen” toe te passen die ze wenselijk achtten.

Diep doorgedreven controles, installatie van camera’s, verregaande opoffering van privacy

Alles was geoorloofd op een glijdende schaal van steeds erger: diep doorgedreven controles, installatie van camera’s, verregaande opoffering van privacy want “als je niets misdeed, had je toch niets te verbergen”. Nog maar enkele jaren geleden waren we opnieuw de Apocalyps nabij met een virus waarvoor heel de wereld op slot moest. Het nieuwste in de rij is de klimaatangst waarbij alweer doem opduikt aan de einder. De wereld zal vergaan, tenzij we op ongekende schaal ingrijpen, nog feller dan we voor al die andere dreigende rampen hebben gedaan.

Dat die aaneenrijging van draconische maatregelen doorheen de geschiedenis slechts marginaal hun doel hebben bereikt en vooral de brave burger tot last is, neemt niet weg dat een goed deel van de bevolking ze gelaten accepteert en een klein deel ze zelfs met vuur verdedigt. De Russen zijn niet binnengevallen, het communisme heeft de wereld niet veroverd, de bom is niet gevallen, je hoort niets meer over zure regen, het ozongat is gedicht. De millenniumbug heeft geen vliegtuigen uit de lucht doen vallen. 1 januari 2000 verschilde in niets van 31 december 1999, behalve dan dat niemand die dag durfde te vliegen. Er zijn niet meer of minder terroristische aanslagen gepleegd, na de golfoorlogen, na de antiterreurwetten. Corona heeft slechts gezorgd voor een lichte oversterfte en het klimaat: het is nog afwachten, maar de ijskappen zijn alvast niet zoals voorspeld gesmolten, de laaggelegen landen zijn niet ondergelopen.

De preventieparadox

Mensen die niet willen accepteren dat ze systematisch bang worden gemaakt in lijn met de leer van Machiavelli wijzen dan op de ‘preventieparadox’: die dingen zijn allemaal niet gebeurd net doordat we uit angst hierop hebben gehandeld. Ze zijn als de sjamaan die elke dag een ritueel opvoert om de zon op te laten komen en die erom wordt bewonderd als dat ook gebeurt. Elke dag weer. Dat hele aanjagen van angst als politieke strategie is geen detail. Het heeft een verregaande impact op de maatschappij. Het meest fundamentele gevolg is dat de overheid zich steeds meer heeft opgeworpen als de verdediger van de maatschappij in het algemeen en de burger in het bijzonder.

Op zich lijkt dat een nobel streven, maar in praktijk is het een illusie en het enige gevolg is dat de overheid steeds groter en machtiger is geworden. Dat merkt de burger vooral in de portemonnee. Een machtige staat heeft steeds meer middelen nodig en de burger staat die af in ruil voor de illusie van veiligheid. Die veiligheid kan echter niet gewaarborgd worden omdat er telkens nieuwe bedreigingen opdoemen, waarvoor ook weer meer middelen nodig zijn. Het absurde gevolg is dat de burger steeds meer gaat leunen op die overheid en de overheid steeds meer middelen vraagt om aan die verwachtingen van de burger te voldoen. Niet alleen voor zijn veiligheid, maar ook voor zijn inkomen, zijn gezondheid en zelfs zijn geluk.

Een vicieuze cirkel

Het is een vicieuze cirkel, waarbij de overheid zich steeds meer bemoeit met de burger, hiervoor torenhoge belastingen heft, waardoor de burger zelf steeds minder autonomie en middelen heeft om zijn leven in te richten zoals hij wil en voor zijn eigen welzijn en geluk te zorgen, waardoor hij meer verwacht van de overheid, enzovoort.

Maar belangrijker dan de materiële gevolgen zijn de psychologische uitlopers van dit beleid. De angstcultuur weegt zwaar op de levenskwaliteit van de mensen. We zijn er niet gelukkiger op geworden. Het permanente bombardement van hel en verdoemenis heeft ervoor gezorgd dat depressie de westerse ziekte bij uitstek is geworden, met één op acht mensen antidepressiva neemt en 12% van de jongeren zich depressief voelt .

Een lawine van regels

We moeten aan een lawine van regels voldoen die de beroepscrimineel gemakkelijk omzeilt, maar die het de gewone man in de straat alleen maar moeilijk maakt, bijvoorbeeld om een rekening te openen als ondernemer, het eigen geld van zijn rekening te halen, toegang te krijgen tot vervoer, gebruik te maken van de publieke ruimte. Hij wordt lastig gevallen met eindeloze formaliteiten van een controlerende in plaats van een ondersteunende overheid, die zijn burgers, om hun veiligheid te verzorgen, permanent bespiedt en de informatie gebruikt om te bestraffen en te beboeten, veelal op absurde regels die losgekoppeld zijn van hun doel.

Ook dat creëert zijn eigen vicieuze cirkel: een voorbeeld daarvan zijn snelheidsbeperkingen op plaatsen waar die niet in lijn zijn met het potentiële gevaar. Net daar worden de meeste overtredingen gemaakt, gewoon omdat de opgelegde maximum snelheid absurd is. Zelfs al is er op die plek nog nooit een ongeval gebeurd, toch zal de politie geneigd zijn om daar te gaan flitsen. Niet omwille van de veiligheid, maar wel omdat daar de kans het grootst is om overtreders te betrappen. Door de permanente geldhonger van de staat is het voor haar dan weer interessant om zoveel mogelijk van de veiligheidssituatie losgekoppelde snelheidsbeperkingen door te voeren. Ook dat draagt bij aan een angstcultuur waarbij je zoveel regels moet respecteren dat je altijd wel bang bent om een overtreding te begaan.

Buiten elke democratische besluitvorming de angstagenda doordrukken

In dit perverse spel zijn ook andere actoren actief, die de situatie van collectieve angst en depressie versterken. Misschien doen ze dat zelfs niet uit kwade wil, maar ze laten zich wel meeslepen in het verhaal van de overheid en zijn daardoor objectieve bondgenoten met een enorme verantwoordelijkheid. De pers natuurlijk, waar de regel al lang is dat goed nieuws niet verkoopt, waardoor de angst als een god wordt vereerd. Maar ook actiegroepen van doempredikers zien hun kans schoon om buiten elke democratische besluitvorming hun angstagenda door te drukken, ongevoelig voor de schade die ze daarmee aanrichten bij de mensen die al schuldgevoelens krijgen zodra ze geluk ervaren. De meest ontvankelijke doelgroep zijn de adolescenten en de actiegroepen hebben daarom hun pijlen op die ontvankelijke groep gericht.

Een zich uitbreidende depressieplaag

Het gevolg is een zich uitbreidende depressieplaag onder jongeren, defaitisme, een neiging tot geweld, wanhoop waardoor ze zichzelf uitroepen tot de laatste generatie en het nemen van radicale beslissingen zoals het verzaken aan hun kinderwens of zelfs zelfmoord plegen.

Hoe komen we hier uit? We zouden hier een heel betoog kunnen houden voor mindfulness, een boeddhistische kijk op het leven of allerhande therapieën, maar dat zijn individuele maatregelen die de oppervlakte bestrijken en het probleem niet maatschappijbreed aanpakken. Zodra we zien dat het creëren van steeds meer angst en ingrijpen van bovenaf desastreus is en het een monster is dat we zelf voeden, is de uitweg duidelijk.

Een maatschappij gebaseerd op vertrouwen

In plaats van een maatschappij gestoeld op angst, moeten we naar een maatschappij gebaseerd op vertrouwen. Niet het blind vertrouwen in een overheid en zelfs niet noodzakelijk dat in onze medemens. Maar wel een vertrouwen dat de angst ons niet verder helpt. Dat we evengoed vertrouwen kunnen hebben in de toekomst, in de vooruitgang, in het idee dat iedereen het beter wil hebben en dat dit niet ten koste van anderen hoeft te gaan. Het moet een fundamenteel principe zijn dat de overheid vertrouwen heeft in de burgers, in plaats van dat zij hen ziet als potentiële criminelen en als vee dat zo productief mogelijk gehouden moet worden om een maximum aan belastingen te betalen.

Wij zijn al zozeer geïndoctrineerd door de angstcultuur dat een visie van een maatschappij gestoeld op hoop en vertrouwen als naïef wordt gezien. Natuurlijk is het gemakkelijk om deze zienswijze op die manier weg te zetten. Elke dag zien we om ons heen voorbeelden van mensen die ons vertrouwen ondermijnen. Ik zeg ook helemaal niet dat we blind vertrouwen moeten hebben, maar net dat we moeten handhaven op wie het gegeven vertrouwen misbruikt.

De overheid: een belemmering in plaats van een hulp om gelukkig te worden

De voorstanders van een door angst gedreven steeds verdergaande controle zullen stellen dat dan alle remmen los gaan en dat er een grijze zone ontstaat die steeds verder zal worden uitgebreid door de mensen van slechte wil. Dat zou kunnen, maar de vraag is of de prijs die we daarvoor moeten betalen erin bestaat dat we de mensen van goede wil verdrukken. Het is heel goed doenbaar om alleen de excessen te beteugelen. Als we 90 km/u rijden op een weg waar 70 toegelaten is, kan dat perfect veilig zijn op een zonnige dag met weinig verkeer. Dat kan zelfs veiliger zijn dan wanneer iemand daar 75 km/u rijdt in een dichte mist op een drukke dag.

Toch krijgt nu die eerste een veel hogere boete dan de tweede. Meer nog: de politie doet niet eens de moeite om de tweede te pakken omdat de apparatuur niet is toegespitst op beperkte zichtbaarheid. Maar intussen laat iedereen zich in slaap wiegen door de illusie van de wet die gelijk zou zijn voor iedereen. Net dat soort formalisme zorgt ervoor dat mensen gefrustreerd geraken en zich afkeren van een overheid die ze ervaren als een belemmering in plaats van een hulp om gelukkig te worden.

Alexander Doegin over de diepere betekenis van de Gazaoorlog

Alexander Doegin is een bekende Russische filosoof, socioloog en politicoloog. Sommigen bestempelen hem als 'Poetins brein'. Volgens de Duitse Ruslandexpert Andreas Umland is Doegin in Rusland eerder een margefiguur, ‘maar wel onderdeel van het systeem van Poetin’, zei hij negen jaar geleden in Trouw. In dit stuk van Humo van maart 2022, dus bij de aanvang van de oorlog in Oekraïne, krijgt men een goed beeld van Doegins geopolitieke ideologie.

In het volgende artikel, een gedeelte uit een interview met mehrnews.com, laat Doegin zijn licht schijnen over de oorlog in Gaza en het, volgens hem, veel bredere kader van een eindtijd, waarin dit nieuwe conflict zich afspeelt.

Mehrnews: Wat is uw mening over de genocidecampagne van Israël in Gaza? Hoe lang kan Israël deze oorlog nog voortzetten?

Doegin: Ik geloof dat we nu aan de vooravond staan van een grote oorlog in West-Azië, een botsing tussen de Amerikaanse hegemonie en de islamitische beschaving. Ik kan niet voorspellen wat er in de toekomst zal gebeuren, maar ik kan bevestigen dat de zionisten (lees hier, hier en hier) de Al-Aqsamoskee echt willen opblazen. Dit is het apocalyptische project van het zionisme om een Groot-Israël (lees hier, hier en hier) te creëren. De vernietiging en genocide van Gaza is een voorbereiding op de creatie van een Groot-Israël, waarmee de tweestatenoplossing wordt genegeerd, een idee dat de zionisten cynisch verwerpen.

Ik geloof niet dat de Israëlische acties alleen gestopt kunnen worden door protest, tegenwerking en boycots. De enige manier om het zionistische regime te stoppen en te vernietigen is dat de moslimbevolking en de islamitische wereld Israël openlijk confronteren. Want als de Islamitische beschaving geen aandacht schenkt aan deze genocide en haar ogen sluit voor de vernieling van de Al-Aqsamoskee, dan denk ik dat dit zou betekenen dat de Islamwereld machteloos staat tegenover de rest van de wereld. 

Ik geloof dat de tragische gebeurtenissen en volkerenmoord in Gaza de opmaat of de eerste fase is van een veel grotere oorlog tussen de Islam en het Westen. Zo'n oorlog kan alleen worden gewonnen als alle moslims eraan deelnemen.

Mehrnews: Als u nog één iets tegen ons publiek zou mogen zeggen, wat zou dat zijn?

Doegin: Alle gebeurtenissen in de moderne wereld zijn verbonden met eschatologie (lees hier en hier). Het is duidelijk dat de Russisch-orthodoxe wereld de moderne westerse beschaving beschouwt als de incarnatie van de antichrist. Dit komt overeen met Ayatollah Khomeini's idee over de historische missie van de Islamitische Revolutie in Iran. Verder geloof ik dat moderne politiek een vorm van versteende theologie is. Geopolitiek is net zo belangrijk. Alleen door geopolitiek en eschatologie samen te brengen kunnen we de ware betekenis van de huidige wereldgebeurtenissen en veranderingen begrijpen. Het is tijd om geopolitiek te combineren met religie (onze cursivering).

Dit is precies wat de hedendaagse Iraanse ideologie heeft gedaan. Ik geloof dat we samen moeten optrekken in deze eschatologische oorlog. Rusland en Iran, het Russisch-orthodoxe christendom en de islam, delen een vergelijkbaar geopolitiek wereldbeeld waarin het Westen wordt vereenzelvigd met de Grote Satan of de Dajjal, die een totaal negatieve vorm van sociale - en religieuze aberratie vertegenwoordigt. 

Als we al deze elementen samenvoegen, geloof ik dat Rusland en Iran deel uitmaken van hetzelfde front en behoren tot het leger van het licht dat in de eindstrijd zal vechten tegen het leger van de duisternis.

Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via de sociale media. Veel dank !

Wat gebeurt er als de Verenigde Staten zich uit de NAVO zouden terugtrekken?

 

Als de VS uit de NAVO stappen, zal Europa z'n eigen (dure) defensieboontjes moeten doppen. Met de schuld- en begrotingsproblemen die er reeds zijn, wordt dat vooral voor de Europese Unie (dus zonder Groot-Brittannië) een hachelijke operatie...

Nadenken over de sociaal-economische gevolgen van AI

Vandaag zijn we getuige van een nieuwe industriële revolutie, die niet alleen een uitbreiding is van het internet en digitalisering, maar een fundamentele breuk met het verleden betekent, vergelijkbaar met de opkomst van mechanisering van twee eeuwen geleden.

Deze grafiek is een eyeopener. Voor het jaar 1990 waren er meer dan 7 werknemers nodig om in beursgenoteerde Amerikaanse S&P 500 bedrijven 1 miljoen dollar inkomsten te verwerven. In 2024 volstaan 2 werknemers voor hetzelfde resultaat. Met de opkomst van artificiële intelligentie (AI) zal de evolutie van 'meer opbrengst met minder personeel' waarschijnlijk nog versnellen.

Net als haar voorgangers is deze industriële revolutie 'kapitaalintensief', wat betekent dat die gebaseerd is op investeringen en kapitaalconcentratie, in plaats van op arbeid.

Een indicator hiervan is de spectaculaire stijging van de beurswaarde van technologiebedrijven. De aandelenkoers, die de door de aandeelhouders verwachte winstgevendheid weerspiegelt, suggereert dat deze bedrijven het kapitaal verrijken in plaats van de werknemers die ze in de toekomst zullen aanwerven. Deze aandelenprijzen weerspiegelen niet alleen hun quasi-monopolistische aard, maar ook de productiviteitswinst die ze uit de rest van de economie zullen zuigen.

Als kunstmatige intelligentie leidt tot de diskwalificatie van menselijke arbeid, zal deze realiteit zich op wereldwijde schaal verspreiden.

Uiteraard komt menselijke vooruitgang iedereen ten goede en is het de bron van collectieve welvaart, maar het is cruciaal om productiviteitswinsten eerlijk te verdelen, ook al kunnen kapitalisten terecht beweren dat die winsten het gevolg zijn van hun investeringen.

Volgens de Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs zou de opgang van AI 300 miljoen jobs kunnen kosten in de VS en Europa. De OESO, een organisatie van 38 vooral rijke landen, meldt in haar laatste werkgelegenheidsrapport dat 27% van alle jobs kunnen geautomatiseerd worden.

Volgens het laatste rapport over kunstmatige intelligentie van het IMF wordt 60% van de banen in geavanceerde economieën door AI veranderd en van deze 60% zou de helft negatieve gevolgen ondervinden. Ditzelfde instituut, dat men niet kan verdenken van linkse sympathieën, benadrukt het gevaar van groeiende ongelijkheid en het belang van het delen van productiviteitswinsten.

De volgende grafiek uit de VS laat zien hoe de inkomensongelijkheid tussen de 1% beste verdieners en alle andere werknemers in de loop der decennia significant is toegenomen.

Bron: economicsfromthetopdown.com/2020/01/17/debunking-the-productivity-pay-gap/

In 40 jaar is het BBP van de VS met 6,60% per jaar gegroeid (inclusief inflatie). Het mediane loon van een Amerikaanse werknemer is met 3,6% per jaar gestegen, terwijl de Dow Jones aandelenindex, zonder zelfs rekening te houden met dividenden, met 8,8% is gestegen.

Toegegeven, de financiële theorie rechtvaardigt het feit dat, vanwege de onzekerheid over de toekomst, kapitaal een 'risicopremie' opstrijkt. Vergeten we echter niet dat arbeid de enige echte productiefactor is en vooralsnog blijft.

Natuurlijk zal AI ook nieuwe banen creëren. Maar in eerste instantie zullen er behoorlijk wat banen gaan sneuvelen. Volgens een artikel in de Wall Street Journal zal generatieve AI niet alleen routinetaken synthetiseren die door miljoenen mensen achter computers worden uitgevoerd. Een veel groter deel van de witteboordenbanen dreigen te worden ontwricht, inclusief midden- en hogere managementfuncties. 

We dienen ons absoluut zorgen te maken over de sociaaleconomische onevenwichtigheden die onze gemeenschappen nu al ondermijnen. 

Begrijpen wij voldoende het gevaar van buitenlandse bedrijven van wereldformaat die het vermogen van regeringen om op te treden kunnen overweldigen?

Als je dit een interessant artikel vond, deel het dan even via bvb. de sociale media. Dank !

Het blijvend gevaar van schaduwbanken

Het schaduwbankieren is uitgegroeid tot 50% van de zakelijke kredietverlening. Deze sector bestaat uit hedgefondsen, fintechbedrijven en verzekeraars. Deze entiteiten worden niet gereguleerd door autoriteiten en hun leningportefeuille is ondoorzichtig. 

Wat kan er nu in hemelsnaam nog misgaan ?