Welk wonder kan de wereldeconomie nog redden ?

Centrale banken, de grote - en enige - rechthouders van het globale monetaire systeem lijken momenteel, en steeds meer, de controle kwijt te raken.  Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft sinds 2014 reeds 9x haar voorspelling betreffende de groei van de wereldeconomie moeten terugschroeven.  De wereldhandel is sterk teruggevallen, vooral omwille van de hoge totale schuldenlast.  Bovendien blijft de wanorde en volatiliteit op de financiële markten toenemen. Wat is er precies gaande ?

De twee basisstrategieën van de centrale banken, kwantitatieve verruiming (QE) en het aanhouden van de nulrente - telkens met de zogezegde bedoeling om de groei te herstellen en zowel inflatie als een welvaartseffect te creëren - hebben slechts negatieve gevolgen voortgebracht.  Hun acties hebben namelijk geleid tot het ontstaan van omvangrijke aandelen- en vastgoedbubbels, waarbij grootbanken, beursgenoteerde multinationals en speculanten (allemaal "Wall Street") enorm geprofiteerd hebben ten koste van de werkgelegenheid en het budget van gezinnen en kleine - of middelgrote bedrijven (samen is dat "Main Street").

Sinds maart 2008 hebben alle centrale banken samen de intrestvoeten maar liefst 637 keer verlaagd. Tegelijkertijd hebben ze een recordbedrag van 12.300 miljard dollar aan activa opgekocht.  De nationale bankiers hebben als dusdanig nog nauwelijks enige mogelijkheid om als reddende engelen op te treden, integendeel.

Transportindexen schetsen over het algemeen een goed beeld van de ontwikkeling van de wereldhandel. Zeer recent noteerde de Baltic Dry Index, de belangrijkste graadmeter voor de tarieven van de bulkscheepvaart, de laagste stand ooit.  

Er is een overaanbod aan bulkschepen, maar ook op andere terreinen van de wereldeconomie kan men de overcapaciteit (ijzerertsmijnen, staal- en aluminiumfabrieken enz) vaststellen.  De jaarlijkse groei van de wereldhandel was al, sinds 2008, ingestort van 7,4% (de periode tussen 1992 en 2006) naar amper 1% in 2015. Volgens het IMF was de groei van de wereldexport in 2015 bijna het slechtste resultaat in 50 jaar.

De belangrijkste reden voor de momenteel lage wereldvraag dient echter te worden gezocht bij hét centrale probleem van de wereldeconomie : de excessieve schuldenlast.  Het onvermijdelijke afbouwen van die schuld maakt dat de globale economie het steeds lastiger heeft om te groeien. Volgens een studie van het bekende managementbureau Mc Kinsey is de wereldschuld opgelopen tot 199.000 miljard dollar (2e kwartaal 2014), vergeleken met 142.000 miljard dollar einde 2007.  Sindsdien is de globale schuld dus met 57.000 miljard toegenomen.  Maar in dezelfde periode is het wereld BBP slechts met 15.000 miljard dollar gestegen, namelijk van 55.000 miljard naar zo'n 70.000 miljard.  De 57.000 miljard dollar, die er door de monetaire stimulus van de centrale banken is bijgekomen, hebben dus nauwelijks 15.000 miljard dollar aan nieuw BBP gegenereerd.

In een van onze vorige bijdragen hebben we het reeds gehad over de mogelijkheid van een oorlogsconflict in het Midden-Oosten.  Maar ook andere grote problemen lijken zich toe te voegen bij de wegzakkende wereldgroei : de opmars van negatieve rente, de 'war on cash' : overheden die chartaal geld willen uitschakelen, de lage olieprijsproblematiek, de grote moeilijkheden in China en Japan en de wankele eurozone (Griekenland niet opgelost, Portugal : stijgende obligatierente, Italië : slechte leningen op Italiaanse bankbalansen ter waarde van 17% van het BBP, mogelijkheid Brexit, wankele grootbanken : Deutsche Bank !, 
de migrantencrisis ...).

De eindconclusie kan niet anders zijn dan dat het er niet goed uitziet voor de wereldeconomie.  En dat we niet te maken hebben met een gewone recessie of iets dergelijks, maar met een structurele crisis van het kapitalistische systeem.  In die zin blijft het verbazingwekkend dat de massamedia deze dringende problematiek zo goed als nooit (willen ?) aankaarten.


Vond je dit een interessant stuk ?  Hou je dan niet tegen om het te delen.  Alvast dank !
Do follow link directory

De zucht naar geluk en efficiëntie maakt ons ziek

Wat is borderline ?  Deze diagnose wordt gesteld bij mensen die kampen met verlatingsangst, emotioneel labiel zijn, moeite hebben om hun agressie te beheersen, het leven als zinloos ervaren en een laag gevoel van eigenwaarde hebben.  

Psychiater en auteur van de bestseller "Borderline times - het einde van de normaliteit", Dirk De Wachter, diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven (campus Kortenberg), ziet deze gedragingen en houdingen niet alleen bij individuele mensen, maar herkent ze ook in de maatschappij als geheel. Hij legt ongemakkelijke waarheden bloot in een postmoderne samenleving waar maatschappijcritici beschouwd worden als lastverkopers.  In het volgende interview, van iets oudere datum maar met nog altijd brandend actuele inzichten, licht hij een en ander toe.

Met mijn blog hoop ik mensen te kunnen inspireren om meer hun passie te volgen. Is dat overdreven ?

De Wachter : Dat is heel mooi, maar toch ook problematisch. Omdat we dan de grenzeloosheid beoefenen. Laten we leren zien dat de wereld beperkt is.  En dat het niet altijd fantastisch is.  Je passie volgen is een bijzonder goed idee, maar vergeet niet dat in alle jobs, ook in de mijne, de dingen soms bijzonder lastig en frustrerend zijn.  Dat hoort bij het leven.  De boutade die ik gebruik is 'we moeten leren een beetje ongelukkig zijn'.  Dus als je zegt "volg je passie", dan zeg ik ja, maar hou er rekening mee dat dat niet altijd alleen maar leukigheid is.  Want dat gaat tegenvallen.  Als je zeer gepassioneerd voor iets gaat, dan moet je er ook rekening mee houden dat dat af en toe behoorlijk lastig zal zijn.

Veel mensen zijn ontevreden met hun job.   Liggen onze verwachtingen te hoog ?

Er zijn twee dingen eigen aan de mens : de nood aan anderen, aan hechting en de nood aan zinvolheid.  Het gevoel iets betekenisvol te doen.  Dat is een groot probleem van onze tijd. Veel jonge mensen denken van 'ik doe maar wat'.  Dan is die uitspraak van "volg je passie" wel heel interessant.

Want als je passie te maken heeft met een engagement, met de ander met grote A, dan is je passie volgen het mooiste dat je kan doen.  Iets doen waarin je gelooft, je leven een richting geven.  Something to live up to.  Dat is levensnoodzakelijk voor het menselijke dier.  Het hoeft niet altijd rechtstreeks ontwikkelingshulp te zijn, maar gewoon iets met betekenis.  Dat klinkt vlug heel wollig, maar het is essentieel.  Als je passie volgen te maken heeft met enkel voor het egocentrische genot gaan, dan is dat eindigend in ledigheid.

U sprak in uw boek over de illusie van de maakbaarheid van de mens. Vandaag de dag lijkt het dat we zo veel opties hebben.  Er is zo veel mogelijk.

Dat is schijn.  Zo veel opties, zo veel mogelijkheden en nog nooit zo veel mensen in de psychiatrie.  Dat is de paradox. Het lijkt alsof de wereld aan onze voeten ligt.  Doe enquêtes bij twintigjaren en zie dat we nooit zo gelukkig zijn geweest, zogezegd.  Iedereen vindt alles fantastisch.  Op Facebook vindt iedereen alles leuk.  En tegelijkertijd komt diezelfde populatie met horden tot bij mij, zeggende dat ze niet meer kunnen.  Ze zien het leven niet meer zitten.  Dat gaat daar mee gepaard.  Dat is de paradox waarvan ik vertrek.  We leven in zo'n onrealistische oververhitte gelukscultuur, dat we daar wel ziek van moéten worden. Laat ons eens een beetje temperen.  Laat ons aanvaarden dat het leven eindig en beperkt is. En dat dat best oké is.  En laat ons daar het beste van maken.  Geen makkelijke boodschap voor jonge mensen.

Toch lijkt een optimistische levenshouding belangrijk.

Ik pleit voor nuance.  We moeten niet massaal streven naar 100% geluk.  En ook oog hebben voor ongeluk.  Is het niet dat van jezelf, dan voor het ongeluk van anderen.  Ik ben psychiater, ik zie hier hoe moeilijk het leven voor vele mensen kan zijn.  Om dan te zeggen 'kijk eens hoe fantastisch', vind ik zelfs onheus.  Je zal maar als kind door je ouders niet graag gezien worden.  Dan is het leven geen evidentie.  Ik vind dat we moeten leren een beetje ongelukkig zijn.  Al was het maar om wille van de miserie en de onrechtvaardigheid van het bestaan. Want als we daar niet wat ongelukkig over zijn, dan doen we ook niets aan de wereld.  Dan vinden we in ons bubbelbad te borrelen als weekdieren tot we vermosselen tot hersenloze nietsigheden.  Af en toe ongelukkig zijn vind ik een soort morele plicht van waaruit een engagement vertrekt om de wereld beter te maken.  Dat klinkt natuurlijk heel pastoorderig.

Zoals de pastoor ons ook vertelt dat we onze naaste lief moeten hebben ?

Inderdaad.  Ik probeer niet pastoorderig te klinken.  Gelukkig lijk ik meer op Nick Cave dan op een pastoor. Maar je kan niet anders dan pleiten voor een engagement.  Dat is een weinig coole, sexy boodschap, maar die komt toch op een of andere manier wel aan.  Dat doet me plezier.

Anderen zijn essentieel.  Het bestaan is eigenlijk maar gegeven door de blik van de ander. Door een andere mens die je ziet en zegt dat hij je nodig heeft.  Het is maar door te leven met anderen, dat je bestaat.  Dat is de Leviaanse filosofie. En dat vind ik heel toepasselijk op een wereld waarin het egocentrische geluksidee centraal staat.  Op iets van ikke, ikke, ikke.  Heel individueel.  Ontplooiing, tot je je tussen de plooien niet meer terugvindt.  Dat leidt op lange termijn tot vernietiging van het maatschappelijk weefsel.  Als niemand meer inzit waar jij mee bezig bent.  Als je enkel bezig bent met jezelf.  Dan vernietigt dat het sociale.  En dat gaat niet.  Want mensen hebben elkaar nu eenmaal nodig.  De mens is een sociaal dier.

U haalde ook aan dat eenzaamheid vandaag een nog groter probleem is dan depressie.

Dat is een heel groot probleem van onze samenleving.  Meer en meer mensen wonen alleen. Grote steden zitten vol met eenzame mensen, die met niemand spreken.  

Onze efficiëntiecultuur doet daar geen goed aan.  Kijken we bijvoorbeeld naar de bankwereld.  Daar is self banking de norm geworden.  Iedereen moet zijn verrichtingen via de computer doen.  In de supermarkt is er self scanning.  Dat is natuurlijk goedkoper en efficiënter als je het zuiver economisch bekijkt.  Maar op den duur ga je geen menselijk contact meer hebben.  Wat gebeurt er : deze mensen voelen zich eenzaam en komen bij mij. Ik geef hen dan geen pillen, maar stuur verpleegkundigen en sociale werkers aan huis.  Dat doen we tegenwoordig in de psychiatrie.  Dat kost de maatschappij veel geld, maar het werkt wel.  Mensen hebben daar deugd van.  

Die efficiëntiecultuur die economisch gestuurd is, zorgt voor 'collateral damage' van eenzaamheid en gebrek aan sociaal contact.  Ik pleit dan heel provocerend voor de postbode die binnenkomt en een Witteke drinkt. De bankbediende die tijd maakt en zegt 'Hoe is 't madammeke ? Hoe is het met uw hondje ?' Dat is compleet tegen de tijd natuurlijk.  Het brengt economisch gezien niets op, maar menselijk gezien wel.

Ik pleit wat dat betreft ook voor de cultuur van vaste benoemingen.  Waar mensen gerust kunnen zijn. Wetende dat ze ook wanneer ze een dagje ouder worden en wat minder vooruit kunnen, niet zullen worden afgerekend op hun cijfers op het einde van het jaar.

Zoals we nu bezig zijn kan het niet verder ?

De speedboot gaat steeds sneller.  Meer mensen vallen uit de boot.  Doordat er meer mensen uit de boot vallen, wordt dat onbetaalbaar voor de maatschappij en gaan we dus minder betalen.  Dat is een pervers mechanisme. We zitten daar on the border.  Aan de rand van een groei-economie, van een steeds meer versnellend economisch systeem.

Wanneer ik het er in debatten met economen over heb, zijn die heel cynisch.  Die zeggen dat de geschiedenis bewijst dat zo'n systeem niet blijft duren.  Dat corrigeert zichzelf niet en leidt op den duur zelfs tot oorlog. Alles wordt vernietigd en dan bouwen we weer op.  Die cynische analyse van de geschiedenis deel ik niet.  Door het feit dat we intellectuelen zijn en kunnen nadenken, zijn we verplicht om alternatieven voor oorlog te bedenken.

Ik zie dat een hele generatie jonge mensen daar echt over nadenkt.  Ze hebben geen oplossingen, maar voelen dat het zo niet verder kan.  'Wat zijn wij met ons leven aan het doen ?'  Die bewustwording is de eerste fase.  De oplossingen ken ik ook niet.  Ik wil mensen aanzetten om zelf bottom up na te denken over kleine dingen in het leven die verandering kunnen teweegbrengen.  Als dat voldoende draagvlak heeft, kunnen er echt dingen veranderen.  Niet een politicus of een genie of weet ik veel wat die zegt : 'Ik weet het, jullie moeten niet denken, ik zal het voor jullie doen.'

U spreekt van een dwingende alleenheerschappij van mode, design en lifestyle.  Er gaat veel aandacht naar deze drie zaken, omdat er een afwezigheid is van de fond, van de basis. De leegte die hierdoor ontstaat proberen we te compenseren door in overdreven mate aandacht te schenken aan ons uiterlijk.

Die leegte is de basis van waaruit alle symptomen ontstaan.  Als die leegte zo lastig is, ga je daarvan weglopen en zoeken naar de buitenkant, waardoor de binnenkant nog meer uitholt. Hoe meer je op zoekt gaat naar kicks en allerlei stimuli, die de binnenkant moeten verdoven, hoe meer die ledigheid van de binnenkant zich zal opblazen tot het ontploft en alles plat valt. Niet alleen via mode en design.  De reizen moeten ook steeds verder en exotischer.  Ieder weekend moeten we iets speciaals doen.  Thuis gewoon een boek lezen of in de tuin werken is saai.  Dat zie ik ook bij mijn patiënten.  Na een leven van kicks kunnen ze met niets nog gemotiveerd worden.  Ze hebben alles toch al gehad.  Als de grootste roetsjbaan je geen gevoel meer kan geven, dan blijf je gewoon in je bed liggen.

Was de maatschappij vroeger dan beter ?

Nee, dat wil ik zeker niet zeggen.  Het systeem dat we hier hebben is zeer goed.  Ik ben een cultuuroptimist. Mijn kritiek op de maatschappij is omdat ik erin geloof dat we iets kunnen veranderen.  Maar als we willen behouden wat goed is, moeten we dringend veranderen. Zelfgenoegzaamheid is het grootste kwaad.  Want je kan zeggen :'We zitten hier met ons glas wijn lekker warm binnen. Alles gaat toch goed ?'  Maar het is een urgent probleem. Want het gaat heel snel. Men blijft doen alsof er niks aan de hand is tot het écht niet meer kan.

Wat raadt u ons aan om te doen ?

Indignez-vous et engagez-vous.  Verontwaardig u en doe er dan iets aan.  Iedereen op zijn niveau.  De politici op het niveau van de politiek, de artsen op het niveau van hun patiënten. Om daar goed te zorgen en niet mee te stappen in die efficiëntiecultuur.  De mensen van de media, de bedrijfsleiders, de vakbonden.  Als iedereen op zijn niveau iets doet dan komt er een soort van onderstroom op gang die iets kan veranderen.  Dat kan, dat bewijst de geschiedenis.

Bewerkt en overgenomen van : "Op de sofa bij Dirk De Wachter"


Follow my blog with Bloglovin

Komt er een bewust in elkaar gezette olieschok ?

"Ik had nooit gedacht dat ik zou wensen, zelfs zou bidden voor hogere olieprijzen, maar dat is nu echt wat ik doe," zo zegt Han de Jong, hoofdeconoom bij ABN Amro Bank.  "De wereld heeft heel hard hogere olieprijzen nodig."


De westerse consument heeft natuurlijk baat bij een lage olieprijs, maar toch zijn er grote nadelen verbonden aan de huidige situatie.  De winstcijfers van de grote oliebedrijven dalen. Olieproducerende landen hebben het moeilijk.  Zelfs in die mate dat het risico op een faillissement van Venezuela reëel geworden is : zo denkt de markt dat de schuldpositie van het land onhoudbaar is geworden. In haar laatste artikel haalt oliekenner Gail Tverberg maar liefst 10 redenen aan waarom een prijs van minder dan 30 dollar per vat olie problematisch is voor de wereldeconomie.

Een fundamenteel gegeven van vandaag is de mismatch tussen vraag en aanbod. Door te lage olieprijzen gedurende een te lange periode gaat er olieproductie verloren.  Samengevat kan de wereldeconomie niet behoorlijk functioneren zonder een adequate toevoer van olieproducten.

&&&

William Engdahl (1944) is een Amerikaans-Duits historicus, economisch researcher, journalist en auteur.  Zijn boeken "A Century of War - Anglo-American Oil Politics and the New World Order", "Gods of Money - Wall Street and the death of the American Century" en "Full Spectrum Dominance" zijn werkelijk verplichte lectuur voor eenieder die de - onaangename - waarheden wil vernemen van onwaarschijnlijke geopolitieke -, en financieel-economische machtsprocessen die zich achter de schermen afspelen.

Engdahl heeft een sterk van de consensus afwijkende mening ontwikkeld over het hoe en waarom van de huidig lage olieprijs.  Hij is ervan overtuigd dat er ook andere elementen spelen dan alleen overproductie.  
Volgens hem is de herintrede van Iran op de internationale oliemarkt niet de oorzaak voor de scherpe prijsval sinds 1 januari.  Hij citeert Seyyid Mohsen Ghamsari, een van de topmensen van de Nationale Iraanse Oliemaatschappij : "Iran... will try to enter the market in a way to make sure the boosted production will not cause a further drop in prices...  We will be producing as much as the market can absorb." Ook is het volgens hem niet juist dat de Chinese olievraag in mekaar is gestort.  Het land werd in 2015 zelfs de grootste importeur met een jaar-op-jaarstijging van 8,9%.

Engdahl ziet nog twee bijkomende geopolitieke redenen die eerder een stijging dan een daling van de olieprijs hadden moeten uitlokken.  Ten eerste is er de Russische beslissing om de Syrische president Assad te hulp te snellen via doorgedreven luchtaanvallen tegen terroristische installaties.  Ten tweede was er de spectaculaire breuk in de Turks-Russische betrekkingen, naar aanleiding van het door Navolid Turkije neerschieten van een Russisch gevechtsvliegtuig boven Syrisch grondgebied.

Maar ook in oliemacht Saoedi-Arabië rommelt het.  Door de ingezakte olieprijs zijn de inkomsten van het land ernstig teruggelopen en kijkt men aan tegen een begrotingstekort van maar liefst 16% van het BBP.  Engdahl meent dat, aansluitend op de reeds bestaande politieke spanningen in het Midden-Oosten tussen een soennitisch blok (Saoedi-Arabië, Turkije en de Arabische Golfstaten) enerzijds en een sjiietische 'coalitie' (Syrië, Irak en Iran) anderzijds, er zich een nieuw destabiliserend gegeven aandient.

Op 28 april 2015 benoemde de 80-jarig oude Saoedische koning Salman bin Abdoel Aziz Al-Saoed namelijk zijn 30-jarige zoon Mohammed tot plaatsvervangend kroonprins.  Op 2 januari van dit jaar of kort ervoor liet de - als instabiel omschreven - Mohammed de gerespecteerde sjiietische sjeik Nimr Baqr al-Nimr terechtstellen.  Al-Nimr was het boegbeeld van de onderdrukte sjiietische minderheid (ongeveer 25% van de bevolking) in het land, die vooral geconcentreerd is in de olie- en gasrijke oostelijke provincie.

Op 3 december 2015 lekte de Duitse inlichtingendienst een memo naar de pers waarin gewaarschuwd werd voor de groeiende macht van kroonprins Mohammed die in die nota omschreven werd als emotioneel en onvoorspelbaar : "The previous cautious diplomatic stance of older leaders within the royal family is being replaced by a new impulsive policy of intervention."

&&&

Megabank Goldman Sachs verklaarde een paar weken terug dat een olieprijs van 20 dollar allicht noodzakelijk is om de oliemarkt te stabiliseren en af te raken van het overaanbod.  De laatste keer dat Goldman Sachs en Wall Street-collega's een belangrijke voorspelling lanceerden omtrent de olieprijs, was in de zomer van 2008.  Een vat olie noteerde 147 dollar - een recordprijs - en Goldman voorspelde toen dat olie op weg was naar 200 dollar. Engdahl schreef in die periode dat, omwille van het overaanbod, net een tegenovergestelde prijsbeweging zou plaatsvinden.  Merkwaardig genoeg werd dit feit alleen door Lehman Brothers opgemerkt.

In december 2008 was de olieprijs (Brent standaard) weer spectaculair teruggevallen naar 47 dollar.  Volgens Engdahl was de ondergang van Lehman, die de aanzet was tot een diepe wereldcrisis, een bewust manoeuvre van toenmalig Amerikaans minister van Financiën Hank Paulsen, ex-president van Goldman Sachs.  
Hij stelt de volgende indringende vraag : "Did Paulsen's cronies at Goldman Sachs and other key Wall Street mega-banks such as Citigroup or JP Morgan Chase know in advance that Paulsen was planning the Lehman crisis to force Congress to give him carte blanche bailout powers with the unprecedented TARP funds of $700 billion ?"  Hoe dan ook maakten Goldman en co, dankzij het gebruik van oliederivaten, naar verluidt een gigantisch pak winst door te gokken tégen hun eigen, door henzelf gehypte, 200 dollarvoorspelling. Een klassiek voorbeeld van hoe deze vampierinstellingen, die eerst grote partijen (in dit geval grote Chinese oliekopers) overtuigen van een bepaalde prijsbeweging, vervolgens met tegenovergestelde speculatiepraktijken enorme - oneigenlijke - winsten opstrijken.

De Amerikaanse schalie-oliebusiness, die het grootste gedeelte van de stijgende olieproductie in de VS sinds ongeveer 2009 voor haar rekening neemt, zal te maken krijgen met massale faillissementen.  Twee boosdoeners zijn hiervoor verantwoordelijk : de zeer lage olieprijs en de financiële houdgreep vanwege de grote Wall Street-bankiers zoals Citigroup, JP Morgan Chase enz.  Het zou zowel die Wall Street-giganten als hun historische klanten, het 'Big Oil'-kartel (bestaande uit ExxonMobil, Chevron, British Petroleum en Shell), goed uitkomen dat de 'schalie-oliecowboys' op de fles gaan.  Want dan kan de gezamenlijke controle over de wereldoliemarkt herwonnen worden.  De aankomende kredietbeoordeling ('loan review') door de grote financiële instituten in april zou in die zin aanleiding kunnen geven tot een ernstiger faillissementengolf van schalie-olieproducenten.

&&&

Enkel de afbouw van de winning van onconventionele olie zal de prijzen niet terugbrengen (dalende wereldvraag, groot aanbod uit het Midden-Oosten) naar een prijsniveau van 70 à 90 dollar wat 'Big Oil' en hun Wall Street-bankiers goed zou uitkomen.

Engdahl, met al z'n ervaring, feitenkennis en netwerk, gelooft dat de wereld nog dit jaar een nieuwe, grote olieschok te wachten staat.  Dat er zich iets dramatisch en onverwacht aan het ontwikkelen is op de wereldoliemarkt : "Is something very ugly brewing in the Persian Gulf that will dramatically push oil prices up later this year?  Is a real shooting war between Shi'ite and Saudi Wahhabi oil states brewing?  Until now it has been a proxy war in Syria primarily.  Since the execution of the Shi'ite cleric and Iranian storming of the Saudi Embassy in Teheran, leading to a break in diplomatic ties by Saudi and other Sunni Gulf Arab states, the confrontation has become far more direct.  Dr. Hossein Askari, former adviser to the Saudi Finance Ministry, stated, "If there is a war confronting Iran and Saudi Arabia, oil could overnight go to above $250, but decline back down to the $100 level.  If they attack each other's loading facilities, then we could see oil spike to over $500 and stay around there for some time depending on the extent of the change."

&&&

Krijgt William Engdahl gelijk ?  Een ding staat vast : in zijn boeken en artikels toont hij duidelijk aan dat er op de achtergrond van o.a. olieprijsontwikkelingen heel andere krachten actief zijn dan zichtbaar voor het grote publiek.

Bron : What's really going on with oil ?

&&&

Reactie van Diederik Schmull op dit stuk (17/2/16) :

Mijn mening is nog steeds, dat de Olieprijs uiteindelijk de richting opgaat van $ 10 tot $ 20 per barrel. 
Dat is de marginale kostprijs, waar de overproductie eindelijk stopt.

Natuurlijk is er een tijdelijke, scherpe opvering  mogelijk vanwege geopolitieke ontwikkelingen. Maar dat duwt de wereldeconomie nog verder in het slop. Consumentenbestedingen storten in. Investeringen laten het afweten. Koersen glijden de afgrond in.

Elk prijsherstel in de olieprijs is daarom een verkoopgelegenheid. We hebben hier te maken met een STRUCTURELE prijsafbrokkeling in verband met de economische stagnatie en daaropvolgende economische depressie.  Het is heel begrijpelijk, dat degenen, die de instorting van grondstoffenprijzen niet zagen aankomen, nu in een ontkenningsfase verkeren. Hoe is het toch mogelijk, dat men blijft hopen op een fors economisch herstel, als de olieprijs weer stijgt, wat een belastingverhoging is. De meesten hadden juist verkondigd, dat een lagere olieprijs positief was!

Zelfs als WWW III zich zou uitbreiden (Turkije is lid van de NATO en zou een oplawaai kunnen krijgen van Rusland), dan zou de wereldhandel in elkaar ploffen. 

Hoe zit het nu met de olieprijs ?

Olie is en blijft tot nader order de voornaamste energiebron en het onmisbare levensbloed van de globale economie. Midden 2014 noteerde de prijs voor een vat Brent olie nog 116 dollar, vandaag is de prijs teruggevallen naar 35 dollar. Hoe is zulk een sterke daling te verklaren en welk prijsniveau kunnen we in de toekomst verwachten ?

Bron : Bruegel

Een en ander is merkwaardig, want het blijkt dat sinds 1999 de productiekost voor olie met zo'n 10,9% per jaar is gestegen. Wat de prijsontwikkeling dus permanent zou dienen te ondersteunen. 

Bron : Steve Kopits van Westwood Douglas.
CAGR = compound annal growth ratio (samengestelde jaarlijkse groeivoet)

Toch is dat de laatste jaren niet het geval.  
Onderzoek leert dat er meerdere redenen zijn voor de (zeer) lage olieprijs. 

Er manifesteert zich vandaag een duidelijk overaanbod op de oliewereldmarkt.  Wat of wie is dan verantwoordelijk voor de snel gestegen wereldolievoorraad ? Antwoord : de Verenigde Staten, als grootste economie van de planeet.  Het olieaanbod van de VS steeg heel snel sinds 2008, gedeeltelijk omwille van de vlotte beschikbaarheid aan kredieten tegen zeer lage intrestvoeten.  Zo produceerde Amerika in 2014 op z'n eentje 2x zoveel olie als de toename van de wereldvraag. Deze mismatch tussen vraag en aanbod droeg doorslaggevend bij tot de in dat jaar wegzakkende olieprijs.  Ook in 2015 is de Amerikaanse productie blijven toenemen.

Bron: Amerikaans Energieagentschap

Er werd zelfs melding gemaakt dat in Amerika de benzinevoorraden nu op het hoogste peil staan sinds 1993.  Verder is er het feit dat de opslagcapaciteit van olie in de VS momenteel beperkt is (zie subtitel 'The U.S. Oil Storage Problem').  
De Amerikaanse beleidsbepalers hebben ook de monetaire stimuleringsmaatregelen ter bevordering van hun economie verminderd: het QE- programma werd stopgezet en het begrotingstekort aangepakt.   

Het laat zich aanzien dat het wereldaanbod nog zal blijven stijgen, want gebruik makend van de huidige geopolitieke ontspanning met het westen, wil Iran zijn olieproductie weer opschroeven.  En Saoedi-Arabië wil haar olie aan een lagere prijs blijven verkopen om toch maar geen marktaandeel te verliezen.
China, de grootste olie-importeur, heeft te kampen met een afkoelende economie en neemt minder olie af.  Bovendien zijn de Chinese beleidsmakers ermee begonnen om het proces van excessieve kredietopbouw sinds 2008 een halt toe te roepen.  

Hoe zit het met de consument ?  De vertragende wereldeconomie heeft als effect dat de koopkracht van de niet-elitaire werknemers (dus niet de 1%) is teruggevallen : die kunnen dus bijvoorbeeld moeilijker huizen en auto's kopen.  Wat de grondstoffenprijzen naar beneden duwt.
Bijkomend kan men vooral in de 4 leidende economische blokken (de VS, Europa, China en Japan) een structureel demografisch patroon van verouderende bevolkingen vaststellen.
Een verouderende bevolking kan geen economische groei bewerkstelligen.  Wat dus ook weer negatief uitpakt voor de prijs van het zwarte goud.

Bron: solarcycles.net - John Hampson

Wat zeggen de specialisten over de toekomstige evolutie van de olieprijs ?
Diederik Schmull en Gary Shilling menen dat de olie naar een prijs van 10 à 20 dollar per vat dient te zakken om de huidige overproductie te stoppen.  
Ook Gail Tverberg gelooft dat de prijs verder zal dalen en dat een prijsniveau van 100 dollar of meer, zoals in de periode 2011 - 2014, niet meer zal worden bereikt.  Ze meent dat het evenwicht tussen vraag en aanbod dient te worden hersteld, maar is hierover eerder pessimistisch.   

Beperkt beschikbare olie en het einde van de schuldensupercyclus

“What is ahead for 2016 ?  Most people don’t realize how tightly the following are linked :

1. Growth in debt

2. Growth in the economy

3. Growth in cheap-to-extract energy supplies

4. Inflation in the cost of producing commodities

5. Growth in asset prices, such as the price of shares of stock and of farmland

6. Growth in wages of non-elite workers

7. Population growth”

…

“Many people have talked about Peak Oil, the Limits to Growth and the Debt Supercycle without realizing that the underlying problem is really the same – the fact that we are reaching the limits of a finite world.”

…

“The US government has recently decided to raise interest rates.  This further reduces the buying power of non-elite workers.  We have a situation where the “economic growth pump”, created through the use of a rising quantity of cheap energy products plus rising debt, is disappearing.”

…

“Debt defaults are likely to cause major problems in 2016.  As noted in the introduction, we seem to be approaching the unwinding of the debt supercycle.  We can expect one company after another to fail because of low commodity prices.  The problems of these failing companies can be expected to spread to the economy as a whole.”

…

“Thus all economies have finite lifetimes, just as humans, animals, plants and hurricanes do.  We are in the unfortunate position of observing the end of our economy’s lifetime.”…

“We know that historically collapses have tended to take many years.  This collapse may take place more rapidly because today’s economy is dependent on international supply chains, electricity and liquid fuels – things that previous economies were not dependent on.”

Voor het volledige artikel, zie : Oil limits and the end of the Debt supercycle

Het wereldgeldsysteem is een kaartenhuis

Reeds 7 jaar lang gelooft de wereld dat de centrale banken de financiële crisis van 2008-2009 hebben opgelost.  Niets is echter minder waar.  Het centrale wereldprobleem is simpel maar ook angstaanjagend : in verhouding met de productieve economie zit er teveel schuld in het geldsysteem.
Als de aanpak van de nationale bankiers al zo'n succes is, hoe komt het dan dat het herstel van de crisis het zwakste is sinds de Tweede Wereldoorlog ?  Verder kan men vaststellen dat belangrijke activa zoals aandelen, obligaties en vastgoed bubbelniveaus bereikt hebben.  Niet alleen hebben de centrale banken geen idee hoe ze de problemen in het financieel systeem kunnen repareren, de volgende feitenopsomming bewijst dat dit onmogelijk is geworden.


Het echte probleem van het financieel systeem is de (staats)obligatiezeepbel.
Tussen het jaar 2000 en vandaag is de omvang van de wereldwijde obligatiemarkt verdrievoudigd.  Vooral de markt van de overheidsobligaties is geëxplodeerd. Hoe is een dergelijke situatie kunnen ontstaan ?  Politici, met hun herverkiezing in het achterhoofd, spendeerden en spenderen geld om hun kiezers te paaien.  Belastinginkomsten volstonden en volstaan niet om de staatsuitgaven te dekken en dus gingen regeringen nieuwe schulden aan.
De grootbanken bezitten een monopolie op het veilen van staatsleningen (de zogenaamde 'primary dealers') en die zijn om de volgende redenen zeer blij met de toename van die bubbel.

1. Ze gebruiken deze zogezegd 'risicovrije' activa als onderpand voor vele triljarden dollars aan derivatentransacties.  Zo bedraagt de Spaanse obligatiemarkt 1.000 miljard dollar.  Maar het verhandelde derivatenvolume gebaseerd op Spaanse staatsleningen is minstens 10 keer hoger...  Ander voorbeeld : een investering van 1 miljoen dollar in een Amerikaanse staatsobligatie kan een investering van meer dan 20 miljoen aan derivaten en niet-balans genoteerde gestructureerde beleggingsvehikels afdekken.  De winsten die gelieerd zijn aan de derivatenmarkten blijven overigens een belangrijke inkomstenbron voor de banken. Waarom lopen de banken hierbij een groot risico ?  Omwille van hun hefboom !  Zelfs als niet meer dan 10% van deze risicovolle transacties verkeerd afloopt, gaat het eigen vermogen van meerdere grote EU-banken in rook op.
2. Grootbanken zijn onmisbare kopers van overheidspapier en dit geeft ze de macht om regeringen te chanteren en deze te dwingen hen te redden als het misloopt. Bankiers kunnen er namelijk mee dreigen die staatsobligaties te dumpen en zo de verzorgingsstaat in het bankroet te jagen.  
3. In een schuldengebaseerd financieel systeem als het onze, zijn soevereine obligaties het meest kostbare actief.  Wie daarvan het grootste deel in bezit heeft, zit aan de top van de 'financiële voedselketen' (financieel, economisch, politiek).

Rekening houdend met de niet-voorziene toekomstige sociale zekerheidsverplichtingen (pensioenen), zitten westerse naties aan schuldratio's van meer dan 300% boven hun BBP (bruto binnenlands product).  In essentie zijn de westerse landen bankroet. Politici durven het niet aan om (diep) te snijden in sociale programma's.  Eerder dan om onhoudbare sociale contracten te herstructureren, kiest de politieke klasse ervoor om nieuwe schulden aan te gaan...

Geen volwaardig onderpand voor de derivatenzeepbel
De omvang van de staatsobligatiemarkt bedroeg in 2014 58.000 miljard dollar.  De top van deze schuldenpiramide bestaat uit obligaties van landen met een hoge kredietrating : US Treasuries, Duitse Bunds, Zwitserse staatsleningen enz.  Het gaat hier om de beste activa, de crème de la crème van het huidige financiële systeem.  Als je de landen die door ratingbureau Standard & Poors met een 'AAA' (13 in totaal) en met 'AA' (3) selecteert, vertegenwoordigt dit anno 2015 een bedrag van ongeveer 23.500 miljard dollar.  Dit kapitaal kan worden beschouwd als het ultieme onderpand van de derivatenmarkt, de meest omvangrijke aller financiële markten, 553.000 miljard dollar groot.  Het is juist dat, dankzij nieuwe compressietechnieken, de derivatenbubbel recent enigszins werd verkleind. 
Maar de waarheid is dat finaal belastingbetalers als u en ik - de ware rechthouders van de staatsschuld - het ultieme onderpand uitmaken van een enorme zeepbel.

Want wat is een derivaat ?  Dat is ieder financieel instrument dat afgeleid is van de inherente waarde van iets dat tastbaar is.  Zo heeft een vat olie een bepaalde waarde, een ton koper vertegenwoordigt een zekere waarde want het heeft allerlei toepassingen, met een lading rijst kan je een bepaald aantal mensen voeden enz.  Van deze en vele andere reële waarden worden financiële producten gecreëerd.  Denk aan een huis met hypotheek.  Als men die hypotheek bundelt en verpakt, dan heb je te maken met een derivaat (de zogenaamde 'mortgage backed securities').

Iets minder dan 450.000 miljard dollar van deze gigantische virtuele markt is gerelateerd aan intrestvoeten.  Wat dus betekent dat banken en andere financiële instituten (bvb. hefboomfondsen) letterlijk een bedrag gelijk aan 5,5 keer het globale wereldBBP (78.000 miljard dollar volgens de Wereldbank) verwed hebben op de evolutie van de rentestanden.

Ter vergelijking : de omvang van de CDO- en CDS-markt die het debacle van 2008 veroorzaakte, bedroeg slechts 50.000 à 60.000 miljard dollar.  Dus als de bubbel barst, zal dit niet slechts een bepaalde sector of activaklasse of een specifiek land treffen.  Ditmaal zal het hele systeem worden aangetast.

Derivaten werden en worden gebruikt om te frauderen
Vele grote multinationale bedrijven, regeringen en zelfs gemeentelijke overheden hebben gebruik gemaakt van derivaten om winsten te vervalsen en schulden te verbergen.  Werkelijk niemand kan uitmaken in hoever dit het geval is geweest. Maar gegeven het feit dat 20% van de Amerikaanse financiële bedrijfsdirecteuren bekend heeft om in het verleden 'creatief' te zijn omgesprongen met winstcijfers, gaat het hier allicht om een betekenisvol bedrag.

Amerikaanse bedrijven zijn te zwaar 'geleveraged'
Amerika is nog steeds de grootste economie van de planeet en dus belangrijk voor de wereldeconomie.  Het blijkt dat Amerikaanse ondernemingen vandaag een grotere hefboom (vreemd vermogen ten opzichte van eigen vermogen) hanteren dan in 2007.  Volgens een nota van megabank Goldman Sachs zouden hun schulden zelfs meer dan verdubbeld zijn. Anno 2015 bedraagt de bedrijfsobligatiemarkt in de VS 7.000 miljard dollar of maar liefst 45% van het Amerikaanse BBP.  

Centrale banken zijn eveneens 'overleveraged'
De nationale banken hebben een grotere of even grote hefboom (verhouding tussen de totale balans en eigen vermogen) ontwikkeld dan die van zakenbank Lehman Brothers (30 tegen 1) bij haar ondergang in 2008.  Momenteel bedraagt de hefboom van de Amerikaanse centrale bank ('Fed') 78 tegen 1.  De Europese Centrale Bank noteert 26 tegen 1.  Uit de vrijgegeven notulen van de Fed blijkt dat Janet Yellen in 2009 (op dat moment nog geen gouverneur), toen het balanstotaal 1.300 miljard dollar bedroeg, bezorgd was hoe deze balans kon worden genormaliseerd.  Vandaag is die balans 4.500 miljard dollar groot.  Conclusie : centrale banken lijken vandaag eerder op kolossale hefboomfondsen.

&&&

Als men de omvang van de huidige obligatie- en derivatenballon beschouwt, worden de initiatieven die de centrale bankiers tot nu toe ondernomen hebben begrijpelijk :

• het agressief verlagen van de rentevoeten om de schuldenhimalaya behapbaar te maken; het Japanse voorbeeld van oplopende schulden (privé- en publieke schuld samen, vooral opgebouwd gedurende de laatste 25 jaar, bedraagt 400% van het BBP), bewijst evenwel dat men een schuldenprobleem niet kan bevechten door die schuld goedkoper te maken
• het trachten te creëren van inflatie : dit maakt schuldverplichtingen draaglijker en stelt de onvermijdelijke schuldensanering uit; de centrale banken zijn namelijk als de dood voor schuldendeflatie, want dit zou de globale staatsobligatiebel doen barsten en het bankroet veroorzaken van soevereine naties
• kwantitatieve geldverruiming : het opkopen van effecten van banken in ruil voor liquiditeiten, bedoeld om banken leningen te doen uitschrijven ter stimulering van de economie

Zeer recent heeft de leidinggevende aller centrale banken, de Amerikaanse Federal Reserve Bank, haar basisrentevoet met 0,25% verhoogd.  Toch zijn er een drietal redenen waarom die aanpassing naar boven niet veel verder zal gaan.

Ten eerste vanwege de zogenaamde 'dollar carry trade', een bekende speculatietechniek. Een hefboomfonds in Hong Kong kan bvb. 100 miljoen dollar lenen tegen een minieme intrestbetaling van 250.000 dollar en dat kapitaal vervolgens beleggen in de Braziliaanse Real die 11% opbrengt.  Winst : 10,75 miljoen dollar.

Op die manier hebben investeerders overal ter wereld een bedrag van meer dan 9.000 miljard dollar (laagrentend, dankzij de nulrentepolitiek van de Fed) ontleend en vervolgens in andere - hoger renderende - activa belegd.  Om u een idee te geven van wat 9.000 miljard dollar vertegenwoordigt : dit komt overeen met de gecombineerde waarde van de Duitse en Japanse economie !

Als men op de financiële markten dollars ontleent, betekent dit dat de dollar effectief wordt 'geshort' (speculeren op een koersdaling).  Ingeval de dollar echter in waarde stijgt in plaats van te dalen, worden voornoemde carry trades snel opgeblazen en moeten die worden teruggedraaid.  Carry trades werken alleen als de munt waarin men ontleent zwak of stabiel blijft.  Gedurende het laatste jaar is de dollar echter met 20% in waarde toegenomen.

Maar als de Fed de intrestvoeten sterk zou doen stijgen, zou het veranderde renteverschil tussen de dollar en andere belangrijke valuta's (zoals de yen en de euro) tot gevolg hebben dat een pak kapitaal uit de yen en de euro zou wegvloeien naar de dollar.

Het onvermijdelijk op gang gekomen proces van schuldenafbouw doet de dollar echter geleidelijk in waarde toenemen, want die genoemde investeerders moeten hun dollarschulden terugbetalen of... in faling gaan.  Een snel stijgende dollar zou zo een ineenstorting van geïnflateerde activa te zien geven en dit wereldwijd.  Daarom kan de Amerikaanse nationale bank zich geen bruuske renteverhoging veroorloven.

Ten tweede maakt een stijgende dollar, vanwege vluchtkapitaal uit Azië en Europa, de Amerikaanse ondernemingen minder competitief.  En dat zowel thuis, door goedkopere import, als op de wereldmarkten.  Samen leidt dat typisch tot oplopende werkloosheid. De momenteel middelmatig groeiende Amerikaanse economie kan simpelweg geen normale intrestniveaus verdragen.

Ten derde.  Zoals eerder aangehaald, vormen overheidsobligaties het ultieme onderpand voor de enorme derivatenmarkt.  77% van alle uitstaande derivaten in het Amerikaanse financiële systeem zijn gebaseerd op rentevoeten.  Die op rente gebaseerde afgeleide producten zitten op de balansen van de grootbanken en vertegenwoordigen zo'n slordige 156.000 miljard dollar.  Zelfs als slechts een minuscule 1% van die 'waarde' een risico zou vormen, zou dit risico het volledige kapitaal van de Amerikaanse grootbanken wegvagen.

&&&

Teneinde het wereldwijde, op schulden gebaseerde monetaire systeem van de ondergang te redden, hebben de nationale banken tijdens de meltdown van 2008 gefungeerd als 'buyers of last resort'.

Sinds 2009 werd de koers van de globale markten voornamelijk bepaald door het centralebankenbeleid, niet door organische economische groei.  De verstoringen als gevolg van hun tweesporenbeleid van nulrentepolitiek en kwantitatieve versoepeling werden systemisch van aard.  Investeerders kochten en kopen niet langer activa op basis van hetgeen ze in de reële economie als correcte waardebepalingen ervaren.  Neen, ze baseren zich op de daden en beloften van de almachtig geworden geldhogepriesters in Washington, Frankfurt, Londen en Tokio.

Anders dan in 2008 zullen Janet Yellen, Mario Draghi en anderen de komende nieuwe crisis niet meer kunnen stoppen.  Waarom niet ?

Eerst en vooral zit de wereld opgescheept met historisch lage renteniveaus.  Sommige centrale bankiers hebben recent hun rentetarieven zelfs onder 0 laten zakken.  Het rentewapen zal dus ditmaal geen enkel positief effect meer sorteren. Maar ook een verder toepassen van kwantitatieve verruiming zal, door de reeds opgeblazen centralebankbalansen, geen lang leven beschoren zijn.  De nationale banken zijn feitelijk insolvabel.

Zoals al eerder vermeld, staat Japan symbool voor hetgeen er financieel-economisch in de wereld fout gaat.  Op het vlak van de schuld- en vergrijzingsproblematiek is Japan de wereld 15 jaar vooruit.  Zo lanceerde het land in 2013 nog een stimuleringsprogramma ter waarde van 25% van haar BBP !  Zowel de Nikkei aandelenindex als de gemiddelde prijs van onroerend goed noteren in Japan 50% lager dan 25 jaar geleden.  En dat ondanks alle toegediende monetaire doping.

Hét probleem van vandaag is snel samengevat : excessieve schulden, een enorme derivatenberg, te weinig economische groei en inflatie en daardoor te weinig belastinginkomsten.  Bovendien is het financiële systeem méér 'geleveraged' dan in 2008. Wat er zich afspeelt, is dat de centrale banken langzaam maar zeker de controle aan het kwijtraken zijn.  De ultieme crisis, het eindspel, zal komen als het vertrouwen in het centrale bankensysteem wordt opgezegd.

We leven in een tijd waarbij de wereld de rekening krijgt gepresenteerd van een 65-jarige superschuldencyclus.  In essentie hebben we allemaal samen geen enkele keuze meer : ons financieel-economisch model diepgaand veranderen of te pletter vallen.

Angst en geld zijn de steunpilaren van de machtselite

Macht is de bron van alle kwaad.  

Als je de geschiedenis erop naslaat, dan zie je dat alle oorlog, genocide, vervolging, honger, armoede, crisis enz. het gevolg is van macht of de hang naar macht.  Het is dus werkelijk de bron van alle ellende die er over alle onderdrukten van alle tijden is neergedaald.  Ik heb lang gezocht naar een uitzondering, maar die heb ik niet kunnen vinden.

En omdat er geen uitzondering is, is macht dus het enige waar we bang voor moeten zijn.
Natuurlijk moet je dan het begrip 'macht' gaan definiëren :
Macht is het vermogen om anderen te kunnen laten doen (of laten) wat jij wil.
En daarmee kunnen die anderen dus niet meer doen (of laten) wat ze zelf willen.

En daarmee is direct het begrip 'vrijheid' gedefinieerd.  Vrijheid is dus de mogelijkheid om te kunnen doen (of laten) wat je zelf wil.  Vrijheid is de mogelijkheid om te kunnen zijn wat je bent.  Macht van de één bestaat dus uitsluitend om de onvrijheid van de ander.  Zonder onvrijheid geen macht, en zonder macht geen onvrijheid.  Absolute vrijheid betekent dus de absolute afwezigheid van macht, en absolute macht betekent de absolute afwezigheid van vrijheid.  Deze twee begrippen zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden.  Als we dus vrijheid nastreven, moeten we macht voorkomen.

Ik maak geen onderscheid tussen politieke en economische macht.  En dat doe ik niet omdat er naar mijn inzicht geen onderscheid bestaat.  De top van het bedrijfsleven en de politieke top lijken voor de buitenwereld twee aparte entiteiten, maar zijn het niet.  Ze zijn al heel lang met elkaar getrouwd.  Dat is niet altijd even duidelijk zichtbaar, en dat komt omdat men de illusie van aparte entiteiten graag handhaaft.

Macht kent maar twee 'vervoermiddelen' : angst en geld.
Met vervoermiddel bedoel ik een middel waarmee de individuele vrijheid afgenomen kan worden om daarmee de macht te voeden.  Angst en geld zijn echt de enige twee mogelijkheden om mensen hun vrijheid te laten inleveren.

Om eens met geld te beginnen :
Geld is op zich een prima uitvinding.  Het maakt de talenten en inspanningen van mensen uitwisselbaar.  In een eerlijk geldsysteem vertegenwoordigt geld dus de waarde van de inspanningen en talenten.  In het huidige geldsysteem vertegenwoordigt geld echter geen waarde.  Het vertegenwoordigt uitsluitend schuld.

Het is opvallend hoe weinig mensen weten hoe het moderne bancaire systeem werkt, en wat modern geld eigenlijk is en hoe het tot stand komt.  Een van de belangrijkste valkuilen van het moderne geld wordt gevormd door het systeem van fractioneel reservebankieren (link).  Hierdoor bestaat AL het geld dat in omloop is uit SCHULD.  
Dat geeft de top van de bancaire wereld de macht over iedereen die afhankelijk is van geld. En dat zijn we allemaal.  En met allemaal bedoel ik : jij, ik, het bedrijfsleven en de overheden.  Hoezeer we afhankelijk zijn van geld en dus van de bancaire macht voelen we nu allemaal door de crisis.

Wil je meer in detail weten hoe het werkt, kijk dan naar deze video 'Money as debt 1, the truth about money' (47 minuten).  

Omdat ook overheden totaal overgeleverd zijn aan de macht van het geld, zal de factor geld een dominante rol spelen in elke politieke beslissing.  Geen enkele overheid kan zonder krediet, en iedere overheid zal dus concessies moeten doen aan de financiers.  In de loop der tijd is er zo een verwevenheid ontstaan tussen de bancaire macht en de overheden. Wat duidelijk kan worden vastgesteld bij de 'redding' van banken tijdens de financiële crisis van 2008.  Ieder bedrijf dat 'fouten' maakt en ten onder dreigt te gaan mag het zelf oplossen of failliet gaan, maar de banken worden overladen met ons belastinggeld.

Het is simpelweg zo : als je als politicus de banken niet goedgezind bent, dan maak je geen carrière.  Dat maakt die politici die wel carrière maken tot 'onderaannemers' van de banken.
Als je de organogrammen van de grote banken bekijkt (allemaal gemakkelijk terug te vinden via het internet), dan zie je dat er een enorme onderlinge verwevenheid bestaat.  Je komt in de top van alle banken steeds dezelfde namen tegen. Ook namen die bekend zijn uit de politiek.  Via het draaideursysteem komen topbankiers terecht in de politiek, en toppolitici in de bancaire wereld.

Bovendien kom je in veel van die financiële instellingen vaak ook dezelfde namen tegen bij alle grote spelers in het bedrijfsleven.  Of het nou gaat om farmaceutica, wapens, voedsel, energie : het zijn de banken die steeds dominant aanwezig zijn.  En dat ligt voor de hand : ze hebben nu eenmaal het meeste geld.  En daarmee kopen ze zich overal in (investment banking).  Eigenlijk is het één groot kartel.  En daarmee is de wet van vraag en aanbod buitenspel gezet.

Daarnaast wordt in een democratie de regering gekozen.  En kiezen doen we op basis van informatie.  Zonder informatie is er niets om een keuze op te baseren.  En die informatie krijgen we via de media.  Er zijn op dit moment (buiten de staatsomroepen) nog maar 5 grote mediaconcerns op de wereld.  Allen eigendom van de bancaire top.  De belangrijkste persbureaus zoals Reuter en AP zijn al decennia eigendom van één van de meest dominante bankiersfamilies : de Rothschilds.  
De journaals en actualiteitenrubrieken van alle omroepen (en kranten) maken daarvan gebruik omdat ze nu eenmaal niet op elke plek van de wereld eigen verslaggevers hebben zitten.  Zo bepalen de persbureaus en de media de informatie, en dus indirect onze keuze.

"Geef mij de controle over de geldstromen van een land, en het maakt me niet uit wie dan de wetten maakt"                 Mayer Amschel Rothschild, grondlegger van de Rothschild bankiersdynastie

Bancaire macht = economische macht = politieke macht
Zolang wij blijven geloven in de waarde van geld (zoals het nu georganiseerd is) en het blijven najagen, houden we het systeem zelf in stand.  En bekostigen we daarmee onze eigen slavernij.

&&&

Het tweede vervoermiddel is angst.

Angst is een middel dat gebruikt wordt als vervoermiddel voor politieke macht.  Vroeger voornamelijk in de vorm van angst voor geweld : legers, politie, inquisitie enz.  Maar tegenwoordig werkt het veel subtieler.

Het gaat zo : 

Als je als machthebber wil dat burgers hun vrijheden opgeven (ten bate van jouw macht), dan kun je dat niet gewoon vragen.  Je krijgt dan weerstand.  Als je bijvoorbeeld wil dat je iedereen overal kan volgen via camera's, kastjes in de auto, aftappen van telefoon en e-mailverkeer, een biometrisch persoonsregister enz. en je zegt in alle eerlijkheid : "Luister eens, we vertrouwen jullie niet, dus lever je privacy maar in", dan krijg je een opstand.

Nee, je doet het beter als volgt :

1) Je creëert een probleem dat niet echt reëel is en maakt de mensen daarmee bang (bvb.

     terroristen bedreigen het ganse land - cfr. 9/11)

2) Je wacht op een reactie : de bevolking vraagt om bescherming 

     ('wat gaan ZE eraan doen ?!')

3) Je biedt de oplossing aan in de vorm van de maatregel die je vanaf het begin voor ogen 

     had (inleveren vrijheid als 'bescherming' tegen terroristen)

Er is een bekende Duitse filosoof geweest die deze strategie heeft bedacht : Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Het staat ook wel bekend als de Hegeliaanse dialectiek.  Ziehier een interessant artikel over de praktische toepassing ervan door de machtselite: http://www.wijwordenwakker.org/content.asp?m=P498

Zo gaat het steeds :

We worden bang gemaakt dat de aarde opwarmt om ons meer belasting te laten betalen.  We worden bang gemaakt voor de gevolgen van roken om de enorme accijnzen te rechtvaardigen.  We worden bang gemaakt dat Irak over massavernietigingswapens beschikt om een oorlog te rechtvaardigen enz.

Zo heb je helemaal geen geweld nodig om mensen hun vrijheden te laten inleveren ten bate van jouw politieke macht. Dat spelletje heet manipulatie.  En het middel is angst.  En dat werkt alleen als mensen geloven dat er sprake is van werkelijke dreiging. Pas als het tot ons doordringt dat macht het enige is waarvoor we bang moeten zijn, en verder helemaal nergens voor, is de hele manipulatie machteloos.  Dan zullen we zien dat elke poging om ons bang te maken (waar dan ook voor) uitsluitend bedoeld is om ons vrijheden af te nemen.  En dus de macht te voeden.

En als we dat weten, en ze proberen ons weer angst aan te jagen, dan kunnen we ze voortaan vriendelijk uitlachten.  En dan hoeven we helemaal nergens meer bang voor te zijn.

Overgenomen en bewerkt van Pieter Stuurman.